zoologia plazy

i dolnych. Wśród nielicznych części składowych mózgoczaszki wyróżniamy parę kości~pdtylicznych ż'giizami, czyli kłykciami, dla ruchomego zesta-wienia~ćżaszki z kręgosłupem. Głowa może się poruszać jedynie w płasz-' czyźnie pionowej. Poszczególne kości czaszki żaby zaznaczone są na rys.'534.

Czaszka żaby różni się znacznie od czaszki ryb. Szczęka górna, składająca się z kilku elementów jest zrośniąta z mózgoczaszką; szkielet pokryw skrzelowych, rozwinięty u ryb, uległ zanikowi. Jako przeobrażona

Rys. 535. Pas barkowy żaby:

Ep — nadmostek (epistermm), St — mostek (sternum), 1 — cześć chrząstkowa, 2 — część kostna, 3 — obojczyk, 4 — kość krucza, 5 — chrząstka nad kością kruczą, 6 — wierzchołek, 7 — łopatka, 8 — zagłębienie stawowe dla kości ramieniowej, 9 — nadłopatka, 10 — chrząstka mieczykowata, 11 — część kostna mostka, 12 — część chrząstkowa mostka.

pozostałość części aparatu kostnego skrzeli istnieje u żaby kostka słucho-wa, położona w jamie ucha środkowego. Ucha zewnętrznego płazy nie mają._Szczęka dolna, składająca się z części chrząstkowych (chrząstka Meckela) i osłaniających je części kostnych (kość zębowa i kątowa), łączy się ruchomo z czaszką za pomocą stawów. Liczba kości czaszki jest u żaby znacznie mniejsza niż u ryb kostnoszkieletowych; czaszka żaby zawiera więcej części chrząstkowych, a mniej kostnych. Zarówno ten fakt, jak i niektóre inne wskazują, że budowa czaszki płazów w porównaniu z czaszką ryb współczesnych ma pod niektórymi względami charakter prymitywniejszy, a zatem płazy muszą pochodzie od ryb o budowie prostszej niż dziś żyjące.

Szkielet kończyn przednich łączy się z pasem barkowym, w którego skład wchodza_ łopatki. kości krucze i obojczyki, złożone z części chrzęst-nych i kostnych’. Łopatki tkwią wśród mięsni'grzbietowych,' koścUkruczfe, położone po stronie brzusznej, łączą się z nieparzystym mostkiem. Pas barkowy tworzy więc swobodny łuk obejmujący część piersiową ciała i zachodzący na stronę grzbietową (rys. 535).

Szkielet kończyn żaby składa się z trzech części odpowiadających trzem

542