woloszyn 3

140 Europa średniowieczna VII wiek

O Azji. Azja )...] od strony wschodniej graniczy z miejscem wschodu słońca, od strony południowej z oceanem, od zachodu z naszym morzem, od północy z jeziorem meotydejskim i rzeką Tanaus.

Posiada zaś liczne prowincje i okolice, o których imionach i położeniu pokrótce opowiem, zacząwszy od raju. Raj jest to miejsce położone w części wschodniej [...]. Rosną w nim wszelkiego rodzaju drzewa i drzewa ow-ocowe, a także drzewo życia. Nie ma tam ani zimna, ani upału, lecz wieczysty klimat umiarkowany. [...] Wejście do tego miejsca zostało zamknięte po grzechu człow ieka; ze wszystkich bowiem stron odgraniczono je (...) ognistym murem. (...) Indie, nazwane od rzeki Indus (...], od południowego morza rozciągają się aż do miejsca wschodu słońca, od północy zaś przytykają aż do góry Kaukazu. [...] Ziemia Indii [...] rodzi kolorowych ludzi, olbrzymie słonie [...], cynamon i pieprz [.,.(, wysyła kość słoniową i drogie kamienie. (...) Tamże znajdują się góry złote, do których jednak niemożliwe jest dojść z powodu smoków i gryfów, i olbrzymich potworów ludzkich [...].

O Europie. [..,( Pierwszy kraj Europy [od strony wschodniej] stanowi Scytia niższa, która rozciąga się od bagien medyckich począwszy, między Dunajem i oceanem północnym aż do Germanii; ta to ziemia nosi ogólne miano ziemi barbarzyńców, z powodu barbarzyńskich narodów', które ją zamieszkują. Pierwszą jej częścią jest Alania, która dochodzi aż do bagien medyckich: po niej Dacja, gdzie i Gocja; następnie Germania, gdzie największą część zamieszkali Swewowie'.

O Libii^{1 2} [...] Etiopia nazwana od kolom ludów, które opala bliskość słońca (...) W stronę zachodu zaś jest górzysta, piaszczysta w środku, ku wschodowi pustynna (...) Posiada bardzo liczne ludy, straszne wskutek odwróconej twarzy i potwornej postaci. Obfituje w wielką ilość dzikich zwierząt i węży. Tutaj żyje potwór nosorożec i wielblądoryś, bazyliszek i olbrzymie smoki, z których mózgu wyciąga się drogie kamienie.

[POJĘCIA PRAWNE)

(T.lLib. V. c.2-0

O prawach³ boskich i ludzkich. Wszy stkie zaś prawa są albo boskie, albo ludzkie. Boskie zgadzają się z naturą, ludzkie ze zwyczajami, przeto te ostatnie różnią się między sobą. ponieważ jedne tym, drugie innym narodom się podobają. Prawo przez Boga dane [fas] jest prawem boskim, ustawy fins) są prawem ludzkim. (...)

Czym różnią się między sobą prawo, ustawy i zwyczaje. Prawo jest nazwą ogólną, ustawy zaś gatunkiem prawa. (...) Wszelkie zaś prawo składa się z ustaw i ze zwyczajów. Ustawą jest spisane rozporządzenie prawne. Zwyczaj zaś polega na przyzwyczajeniu, utwierdzonym przez starodawność, czyli jest ustawą niepisaną. (...)

Co to jest prawo naturalne Prawo zaś jest naturalne, cywilne i prawo narodów'. Prawo naturalne jest wspólne wszystkim narodom i opiera się wszędzie na popędzie

1

   Dalsze wiadomości dotyczące Genmmii i Europy południowej są ,iuZ dokładniejsze.

2

   Izydor zna dokładniej tylko północną część Afryki.

3

   Te wywody Izydora prawie wyłącznie opierają się na zasadach prawa rzymskiego.