4-2. STRUKTURA TROFICZNA BIOCENOZY każda biocenoza charaktery zuje się określoną strukturą troficzną, czyli pokarmową. Poza strukturą troficzną można analizować inne struktury biocenozy, np. strukturę przestrzenną (pionową i poziomą), strukturę dominacji (grup. zespołów, gatunków).
Przez strukturę troficzną biocenozy należy rozumieć powiązania pokar-oowe pomiędzy jej elementami strukturalnymi, tj. producentami, konsumentami i reducentami. Samowystarczalność biocenoz : ich niezależność wynika z obecności w nich tych trzech ekologicznych grup organizmów.
Producenci to organizmy samożywne (autotroficzne), które są zdolne do wytwarzania (produkowania) materii organicznej w procesie fotosyntezy łub chemosyntezy. Należą tu wszystkie rośliny zielone oraz bakterie Tótosyntctyzującc i chemosyntetyżujące; w niektórych ekosystemach producenci nie występują, np. w jaskiniach, które są ekosystemami niepełnymi
- zasilanymi w materię organiczną z zewnątrz.
Konsumenci to organizmy cudzożywne (heterotroficznc), głównie zwierzęta przystosowane do pobierania (konsumowania) gotowej materii organicznej wyprodukowanej przez rośliny lub zawartej w tkankach zwierząt. Zalicza sic do nich zwierzęta: roślinożerne - fitofagi. mięsożerne
- z o o f a g i waz saprofagi (odżywiające się martwą materią organiczną) i pasożyty. Wśród' konsumentów wyróżniamy grupy:
konsumenci I rzędu - organizmy odżywiające się pokarmem roślinnym, a więc roślinożerny i pasożyty roślinne,
konsumenci II rzędu - organizmy odżywiające się kosztem organizmów roślinożernych, a więc drapieżcy, pasożyt}' zwierzęce,
konsumenci III rzędu - organizmy odżywiające się mięsożernymi konsumentami II rzędu.
Reducenci (destruenci) to grupa organizmów heterotroficznych (głównie bakterii i grzybów saprofitycznych), które - rozkładając i redukując substancje organiczne (pochodzenia roślinnego i zwierzęcego) - powodują ich mineralizację. Przetworzona (zredukowana) martwa materia organiczna jest następnie przyswajania w postaci prostych związków nieorganicznych (mineralnych) przez producentów.
45