wyk1 (2)

WYKŁAD 1

Gospodarka żywnościowa - stanowi współczesną formę produkcji żywności,.skiada się na nią suma procesów produkcyjnych w poszczególnych ogniwach wytwarzania żywności, tworzących tzw. kompleks gospodarki żywnościowej.

Cel gosp. żywn:

1)    zapewnienie społeczeństwu odpowiednich produktów żywnościowych pod względem ilościowym, asortymentowym, zdrowotnym i jakościowym.

2)    ekonomiczny sposób produkcji żywności

3)    zapewnienie pracującym w gosp. żywn. odpowiedniego standardu życia

Wg GUS gosp. żywn. zawiera 4 człony:

1)    rolnictwo i łowiectwo

2)    rybołówstwo i rybactwo

3)    przemysł spożywczy

4)    przemysł wytwarzający środki produkcji dla rolnictwa i przem. spoż.

W gosp. żywn. można wyróżnić 5 członów:

1)    surowcowy

-    rolnictwo właściwe (bez surowca dla działów, grup i klas przem. nie wytwarzającego żywn)

-    rybołówstwo i rybactwo

-część leśnictwa dostarczająca surowców do prod. żywn.

2)    przetwórstwa oraz wytwarzania określonych rodzajów prod. żywnościowych -przem. spoż. wraz z przemysłową prod. rolniczą i przem. mikrobiologicznym -część gastronomii zajmująca się wytwarzaniem określonych gatunków żywności

3)    obrotu i usług (wewnętrzny i zagraniczny)

-obrót środkami produkcji dla rolnictwa i przetwórstwa spoż. (wraz z uszlachetnianiem żywn.)

-    surowcami do wytwarzania żywn.

-gotowymi prod. żywnościowymi wraz z łańcuchem chłodniczym

4)    przemysłu wytwarzający środki produkcji dla rolnictwa, przem. spoż, i na potrzeby obrotu towarowego i usług

5)    oświaty i nauki z zakresu rolnictwa i przem. spoż.

Przemysł rolno - spożywczy

Wg „Encyklopedii agrobiznesu” rodzaj działalności gosp. polegający na przetwarzaniu surowców rolnych na wyroby gotowe lub półfabrykaty spożywcze i paszowe przy zastosowaniu przemysłowych metod produkcji.

Przemysf spożywczy:

-najbardziej rozpowszechniona i zróżnicowana gałąź przem. przetwórczego -centralnie położone ogniwo łańcucha żywnościowego

-    element gosp. żywn. o wyższym niż inne jej działy poziomie wyposażenia technicznego -spełnia funkcje integratora gosp. żywn., a przez to może kształtować procesy prod. rolnej, przetwórstwa, obrotu i konsumpcji żywn.

Gł. Zadania przem. spoż. w gosp. żywn.

1)    przejęcie produkcji towarowej od rolnictwa i innych producentów żywności

2)    utrwalanie (m.in. pasteryzacja, sterylizacja, zagęszczanie, suszenie, smażenie, chłodzenie, mrożenie, itp.) i magazynowanie żywności

3)    przetwarzanie i uszlachetnianie żywn. przy jednoczesnym regulowaniu składu produktów gotowych

4)    wytwarzanie prod. spoż. lub skł. odż. z surowców niekonwencjonalnych

Po krótkim okresie rozdrobienia przetwórstwa żywności wystąpiły jednak odwrotne tendencje, które wpłynęły na zmianę struktury konkurencyjności polskiego przem. spoż.:

-    szybka prywatyzacja sektora

-    powrót tendencji do uprzemysłowienia przetwórstwa żywności -zwiększenie stopnia przetwarzania

-    inwestycje prywatnych przedsiębiorstw i kapitału zagranicznego -wysoki poziom inwestowania i modernizowania potencjału wytwórczego - powrót tendencji do koncentracji i integracji sektora

Wg danych GUS w iatach 1992-2002 zmiany struktury producentów żywności i napojów byiy następujące:

-    liczba firm małych zmniejszyła się o ok. 20% (do 19,8tys) przy wzroście liczby pracujących o 85% (do 181,5tys osób)

-liczba firm średnich zwiększyła się niemal dwukrotnie (do 1318), ich zatrudnienie o 52% (do 137tys osób)

-    liczba firm dużych obniżyła się o 35% (do 292 jednostek), przy zmniejszeniu stanu załogi prawie o 50% (do 154tys osób)

WYKŁAD 3

Inwestycje zagraniczne - Bezpośrednie BIZ    *

BIZ w polskich warunkach rozpoczynały się w latach 90.od:

-zakupu całości, części przedsiębiorstw lub akcji skarbu państwa (w ramach prywatyzacji)

-zakup od innego właściciela - budowa od podstaw

Obecnie prawie w każdej branży liderzy danego sektora mają zagranicznych inwestorów strategicznych, takich jak:

-dominujący w prod. wyrobów tytoniowych, piwa, cukru, wyrobów cukierniczych, koncentratów spoż., niektórych innych prod. przetwórstwa wtórnego (lody, desery mleczne, płatki śniadaniowe, chipsy, frytki)

-silny w sektorze tłuszczy roślinnych, pasz przemysłowych, napojów spirytusowych i bezalkoholowych oraz w przemyśle drobiarskim

-bardzo mały w prod. pieczywa świeżego, w mlynarstwie, prod. skrobi ziemniaczanej oraz tradycyjnych przetworów mięsnych i mleczarskich

Największa liczba inwestorów zagranicznych występuje w prod. słodyczy i przekąsek, w przetwórstwie mleka i lodów, produkcja piwa i słodu, produkcja i przetwórstwo mięsa.

Największe nakłady inwestycyjne mają miejsce w prod. wyrobów tytoniowych, prod. przekąsek i słodyczy, piwa i słodu.

Wartość BIZ w przem. spoż, jest bardzo zróżnicowana. Kilka znajduje się wśród największych zagranicznych przedsiębiorstw inwestycyjnych - w przemyśle:

-napoje bezalkoholowe (Coca-Cola, PepsiCo)

-tytoniowym (Philip Morris, Seita.Reemtsma)

-piwowarskim (Heineken)

-cukierniczym (Mars Inc, Cadbury’s Schweppes)

Najwięcej inwestycji zagranicznych stanowią inwestycje z USA i Kanady (25), Niemcy (32), Holandia i Belgia (17), Francja (12), kraje skandynawskie (11). Wszystkich inwestycji jest 123 projekty.

BIZ w przem. rolno - spoż:

-zdecydowały o dynamicznym rozwoju przemysłu rolno - spoż. w latach 90.

-zadecydowały o zmniejszeniu luki technologicznej między polskim przem. spoż. a przem. spoż. państw rozwiniętych

-    stanowiły dodatkowe, a nie alternatywne źródło finansowania Brak BIZ w przem. spoż.:

-oznaczałoby wolniejsze unowocześnienie polskiego przem. rolno - spoż., a przez to wyższy import wyrobów przem. rolno - spoż.

-znacznie słabsza pozycja przedsiębiorstw krajowych na polskim rynku

-    jeszcze większe trudności rolników ze zbytem przynajmniej niektórych surowców rolnych

Zarzuty wobec inwestorów zagranicznych wynikały często z poglądu, że przedsiębiorstwo musi w razie potrzeby spełniać funkcje społeczne, w tym m.in.: