0000005 7

10 Rehabilitacja kardiologiczna

cjalnych dla postępowania rehabilitacyjnego, również w trybie ambulatoryjnym i domowym.

W ciągu ostatnich 2 lat powstały oddziały rehabilitacyjne przyszpitalne w Lublinie, Białymstoku, Bydgoszczy, Poznaniu.

Niektóre placówki w Polsce stworzyły własny model organizacyjny i metodyczny, opracowany na podstawie wieloletniego doświadczenia i badań, różniący się istotnie od form stosowanych w innych krajach dzięki możliwościom stworzonym przez uspołecznioną służbę zdrowia.

W 1965 r. w Poznaniu i 1968 r. w Warszawie na posiedzeniach Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego wygłoszono referaty obrazujące rozwój rehabilitacji kardiologicznej i sygnalizujące wprowadzenie śmielszych niż dotychczas sposobów postępowania na podstawie zdobytych doświadczeń. Treść rehabilitacji została pogłębiona przez uwzględnienie w większym zakresie problematyki socjologicznej. Istotnym krokiem naprzód jest rozpoczęcie postępowania rehabilitacyjnego w miejscu pracy przez przemysłową służbę zdrowia.

Rehabilitacja kardiologiczna może spełnić swą rolę, o dużym znaczeniu społecznym, pod warunkiem jej upowszechnienia, ale do tego konieczna jest sieć organizacyjna ośrodków, kadry fachowe i sprzęt.

Dwa razy do roku odbywają się, organizowane przez Instytut Kardiologii, w ramach Studium Doskonalenia Lekarzy, kursy rehabilitacji kardiologicznej dla lekarzy. Po przedyskutowaniu sprawy specjalizacji lekarzy w rehabilitacji kardiologicznej powzięto decyzję, aby specjaliści rehabilitacji z zakresu układu ruchu mogli być po uprzednim przeszkoleniu sprofilowani w kierunku rehabilitacji kardiologicznej i aby lekarze interniści — kardiolodzy mogli po wypełnieniu programu specjalizacji ukierunkowanej uzyskać specjalność w zakresie rehabilitacji kardiologicznej.

Pracownicy Instytutu Kardiologii Akademii Medycznej uczestniczą w szkoleniu magistrów WF, psychologów, kinezyterapeutów i prowadzą akcję popularyzacyjną wśród lekarzy oraz wśród ludności.

Problemy rehabilitacji kardiologicznej spotkały się z należną uwagą w Radzie Naukowej przy Ministrze Zdrowia i Opieki Społecznej dzięki osobistemu zaangażowaniu prof. W. Degi Krajowego Specjalisty do Spraw Rehabilitacji. Wyrazem ważności zagadnienia jest utworzenie w 1969 r. Komisji Rehabilitacji w Komitecie Terapii Doświadczalnej Wydziału VI PAN.

Rehabilitacja dzieci z różnego rodzaju uszkodzeniami układu krążenia przebiegała nieco odmiennym nurtem. Najpierw opracowano zasady postępowania ambulatoryjnego, później powstały sanatoria dla bezpośredniej rehabilitacji poszpitalnej w Konstancinie, a następnie rehabilitacji długofalowej w Polanicy (1957 r.).

Ostatnio zostało utworzone nowego typu sanatorium w Murckach koło Katowic, gdzie w trakcie rozpoczętego postępowania rehabilitacyjnego wykonuje się zabiegi zarówno diagnostyczne, jak i kardiochirurgiczne.

CELE, ZADANIA I ŚRODKI REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ

Konstanty Ślidziewski

Wstęp

Ogólna liczba inwalidów w Polsce według szacunkowej oceny wynosi około 3% ludności, tj. 900 000. 2% tej liczby stanowią inwalidzi z powodu kalectwa wrodzonego, 10% — w następstwie urazów, a 88% — w wyniku chorób przewlekłych; 1/3 tej liczby — to inwalidzi z powodu chorób układu krążenia, rozwijających się głównie na tle miażdżycy.

Liczby te w dostateczny sposób wskazują na pilną społeczną potrzebę zwalczania inwalidztwa w następstwie chorób układu krążenia, szczególnie pochodzenia miażdżycowego. Dopóki nie umiemy tym chorobom skutecznie zapobiec, dopóki nie umiemy całkowicie ich wyleczyć, dopóty szczególną rolę ma do spełnienia w walce z inwalidztwem rehabilitacja.

Definicja rehabilitacji

Według określenia przyjętego przez Światową Organizację Zdrowia (1968 r.) rehabilitacja jest kompleksowym i skoordynowanym stosowaniem środków medycznych, socjalnych, wychowawczych i zawodowych w celu przystosowania do nowego życia chorego (inwalidy) i umożliwienia mu odzyskania jak największej sprawności.

liehabilitacja kardiologiczna. Pojęcie rehabilitacji kardiologicznej mieści się w tej ogólnej definicji, jednakże różni się tym, że wymaga stałego dostosowywania zakresu postępowania rehabilitacyjnego do aktualnego stanu układu sercowo-naczyniowego (w odniesieniu do wydolności krążenia ogólnego i wieńcowego) dla uzyskania efektu trenującego, a uniknięcia niedopuszczalnego przeciążenia.

Ta ogólna zasada rehabilitacji kardiologicznej — dostosowania ćwiczeń fizycznych do sprawności układu krążenia — ma wyjątkowe znaczenie u chorych z uszkodzeniem układu ruchu i jest przedmiotem nadzoru kardiologicznego w rehabilitacji ortopedycznej, reumatologicznej i neurologicznej dla zapobieżenia ewentualnemu szkodliwemu wpływowi na układ krążenia.

Rehabilitacja w poszczególnych rzadziej występujących jednostkach chorobowych układu krążenia znajduje się w fazie zaawansowanego (po operacji wad nabytych i wrodzonych) lub początkowego (nadciśnienie tętnicze) rozwo-