0000012(1)

Rys. 70. Schemat oksydacyjnej dekarboksylacji kwasu a-ketoglutarowego: 1 — (/.-ketoglutaran, ?. — produkt połączenia z pirofosforanem tiaminy (DPT), 3 — kwas liponowy utleniony, 4 — lipoilobursztynian (kwas sukcynylollponowy). 5 — kwas liponowy zredukowany, 6 — sukcynylokoerizym A, 7 — bursztynian

Mechanizm oksydacyjnej dekarboksylacji a-ketoglutaranu wraz z reakcjami towarzyszącymi jest przedstawiony na rysunku 78.

W dalszych etapach cyklu kwasu cytrynowego bursztynian jest przekształcany kolejno w fumaran, jabłczan i szczawiooctan, a ten ostatni zamyka obrót cyklu. Enzymem katalizującym, przemianę bur-sztynianu do fumaranu jest kilkakrotnie już wymieniana, dehydro-r genaza bursztynianowa, (np. str. 97). Jest to metaloflawoproteid, bardzo silnie związany z błoną mitochondrialną. Zawiera 1 mol FAD i 4 atomy żelaza nie związanego w hemie na mol białka o masie cząsteczkowej 175 000, przy czym FAD jest połączony z białkiem wiązaniem peptydowym. Enzym ten katalizuje reakcję 11-9, której produkt — kwas fumarowy jest formą trans najprostszego, nienasyconego

CH—C00H _nlr> _ T^z + FAD—Enz. CH— COOH

kwas bursztynowy

^HS

-COOH

n

HOOC-CH

kwas fumarowy

+ FADH-Enz.

kwasu dwukarboksylowego. Aktywność dehydrogenazy bursztyniano-wej jest współzawodniczo hamowana przez malonian, związek uboższy o grupę CH₂ od bursztynianu. Aktywność dehydrogenazy jest również hamowana przez wyższe stężenie C0₂ (ok. 10%) i tym należy tłumaczyć nagromadzanie się znacznych ilości bursztynianu w owocach przechowywanych przez dłuższy czas w atmosferze zawierającej wyższe stężenie C0₂.

Wytworzony fumaran podlega następnej z kolei reakcji przyłączenia cząsteczki wody, która jest katalizowana przez hydroliazę jabłeza-

25&