0000012

Każda klasa główna jest oznaczona pierwszym numerem w czterocyfrowym systemie jednoznacznej numeracji enzymów Każda klasa dzieli się na podklasy, oznaczone w tej numeracji drugą cyfrą i określające typ wiązania w klasach 1, 3, 4 i 6, rodzaj przenoszonej grupy w klasie 2 i rodzaj izomeryzacji w klasie 5. Ponadto każda podklasa dzieli się na podpodklasy grupujące enzymy katalizujące reakcje poszczególnych grup substratów lub akceptorów i oznaczone trzecią cyfrą w systemie numeracji enzymów. Wreszcie czwarta cyfra w numeracji stanowi numer kolejny enzymu w danej podpodklasie.

Nazwa enzymu, poza czterocyfrowym symbolem, według zalecenia Komisji powinna jednoznacznie określać jego przynależność do klasy głównej, substrat na który działa i ewentualnie akceptor (klasa 1 i 2), czy typ izomeryzacji (klasa 5). Dopuszczalne są również nazwy potoczne skrócone pod warunkiem, że określają one w sposób jednoznaczny działanie enzymu i jego substrat, np. dehydrogenaza mleczanowa lub aminotransferaza: glutaminian — ketokwas. Jednakże zgodnie z zaleceniem końcówka a z a dodana do nazwy substratu zawsze powinna oznaczać działanie hydrolityczne, w związku z czym niesłuszne będą takie nazwy, jak fumaraza, aspartaza, /?-ketotiolaza lub enolaza. Ponieważ szczegółowe przedstawienie systematyki enzymów wykracza poza ramy konieczności, zostanie tu omówiony podział wyłącznie na klasy główne. W dalszym ciągu podręcznika są stosowane tzw. potoczne zalecane nazwy enzymów, gdyż pełne nazwy są z reguły zbyt długie.

Oksydoreduktazy. Do tej klasy należą enzymy katalizujące reakcje oksydoredukcyjne, a więc przemiany związane z przeniesieniem protonów, elektronów i tlenu. W przenoszeniu tych elementów uczestniczą zwykle charakterystyczne koenzymy. Klasa ta obejmuje enzymy o potocznych nazwach: dehydrogenazy, reduktazy, oksydazy, oksyge-nazy, hydroksylazy oraz peroksydazy. Pierwsze z nich przenoszą protony i elektrony z substratu na koenzymy, a czasem na tlen (dehydrogenazy tlenowe). Reduktazy katalizują przeniesienie protonów i elektronów lub samych elektronów z przenośników łańcucha oddechowego na dalsze układy oksydoredukcyjne. Oksydazy są enzymami, które aktywują tlen cząsteczkowy przez przeniesienie nań elektronów. Dzięki temp. może on się łączyć z protonami wydzielonymi uprzednio do roztworu, tworząc cząsteczkę wody — H_aO, lub rzadziej nadtlenek wodoru — H₂0₂ (oksydazy flawinowe). Wreszcie oksygenazy i hydroksylazy katalizują przyłączenie tlenu do związku organicznego, a peroksydazy działają utleniająco na związki organiczne w obecności H₂0₂. Pełna nazwa enzymu klasy oksydoreduktaz powinna zawierać nazwy dawcy i akceptora przenoszonych elementów oraz nazwę klasy, np. dehydrogenaza alkoholowa powinna mieć nazwę: oksydoreduktaza: alkohol — NAD+.

Transferazy. Enzymy te katalizują ręakcje przenoszenia grup pomiędzy

113

8 — Podstawy biochemii