0000015

W rwie kułszowej Orzechowski opisuje oziębienie grzbietu stopy i zewnętrznej strony podudzia kończyny chorej: tak sarno w rwie kułszowej opisał objaw rzyci: zwiotczały pośladek po stronie chorej przesuwa się poza linię środkową, szpara odbytu jest ułożona skośnie i skierowana końcem ku stronie zdrowej.

Objaw móżdżkowy Orzechowskiego: cofanie dłoni badającego spod opartej dłoni chorego powoduje pochylenie sie tułowia do przodu. Dostrzega po raz pierwszy (1909. 1921) pierwiastek porazny w miotonii; polega on na tym, że po skurczu miotonicznym mięsień przez czas pewien pozostaje niedowładny i nie odpowiada na prąd przerywany. Orzechowski wyodrębnił niezborność dysmetryczną oczu (1927; jako tzw. opsochorie i ataksję iniokloniczną ; tzw. opsoklonia). starając <ię umiejscowić ognisko chorobowe w móżdżku.

Stefan Kazi m i c r z P i e ń k o w s k i ( 1885—1941;. profesor w U niwersytecii Jagiellońskim w Krakowie, zasłużył się badaniami nad semiologią ntcłiii oraz ręki w stanach patologicznych.

Jan Piltz (1870- -1930), pierwszy profesor neurologii i psychiatrii w Uniwersytecie Jagiellońskim, jest odkrywcą szeregu odruchów źrenicznych: odmch źrenic Westphala--Piltza polegający na zwężeniu się źrenicy przy zaciskaniu powiek; odruch źrenic paradoksalny — rozszerzanie się źrenicy przy oświetleniu w kile układu nerwowego; odruch źrenic neurotoniczny — powolne rozszerzenie się zwężonej źrenicy sztywnej przy nastawieniu i ruchu zbieżnym w kile układu nerwowego; odruch źrenic ideomchowy — tzw. odruch wyobrażeniowy (1899— 1902).

Teofil Si m c h o w i c z (1874—1957), asystent i współpracownik Kdwarda Fiataua, opisał odruch nosowo-oczny i nosowo-podbródkowy (1922) oraz posiać współczulną choroby Redlicha-Flataua.

W ł a d y s ł a w S t-e r 1 i n g (187(3—1943), neurolog warszawski, współpracownik Edwarda Fiataua, profesor Wolnej Wszechnicy i Instytutu Pedagogicznego, wyodrębni! zespoły zwane zwyrodnieniem płciowo-twardzinowym (dystrophia genitosclerodermica, 191 6 -1926), zwyrodnieniem piramidowo-pozapiramidowym (degeneratio pyramido-exlra* fjyramidalis, 1933), oraz padaczkę pozapiramidową (efńlepńa ca-łrapyramidalis. 1924). Na zwyrodnienie płciowo-twardzinowe składają się: ogólna twardzina skóry oraz zanik gruczołów sutkowych i jajników; zwyrodnienie pi rami dowo-pozapi ram idowe. polega na skojarzeniu objawów piramidowych i pozapiramidowych pochodzenia zwyrodnieniowego. Padaczkę pozapiramidową, nazwaną przez Wimmera (1925) padaczką prążkową (striatal r pile psy) lub przez Spi llera (1927) padaczką podkorową (subćorticdl epilapsy), znamionują kurcze toniczne pochodzenia podkorowego. Opisana ona została jeszcze w roku 1919 przez Knappa jako padaczka spaśtyczna (spastic e pile psy).

Natalia Z y 1 b c r 1 a s t - Z an d o w a (1883—1941). asystentka i współpracownica Edwarda Fiataua, opisała odruch oczno-powiekowy w parkinsonizmie pośpiączkowym. polegający na silnym mruganiu powiek przy zbliżaniu palców do oczu (1922); wraz z Flatauem ustaliła postacie gruźliczego zapalenia opon.

Adolf Beck (1863—1942), profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, wybitny fizjolog,.współpracownik Napoleona Cybulskiego (1854- 1919). profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, badał prądy czynnościowe mózgu zwierząt (1800'. i założył podstawy przyszłej elektroencefalografii.

Byłby to krotki opis ważniejszych odkryć diagnostycznych zmarłych neurologów w zakresie diagnostyki objawów, zespołów i jednostek Homologicznych. Pamiętać jednak należy*, iż pominięto tu nazwiska i prace wybitnych neurologów, których działalność naukowa nie koncentrowała się na diagnostyce, jak np. M aksy m i 1 i a n a R o s e go (1883—1937 profesora neurologii i psychiatrii w Uniwersytecie Wileńskim, jednego z czołowych badaczy cytoarchitektoniki mózgu.

Słów parę poświęcić wypada osiągnięciom w diagnostyce żyjących i twórczych obecnie neurologów.

M i e c z y s ł a w M inko w s k i. b. profesor neurologii w Uniwersytecie Zurychskim,

6