0000021(1)

wytwarzania tzw. wiązań glikozydowych pomiędzy grupą aldehydową lub ketonową jednej cząsteczki, a grupą karbonylową, względnie jedną z alkoholowych drugiej cząsteczki, cukry proste mogą ulegać wielokrotnej kondensacji z utworzeniem cukru mniej lub bardziej złożonego. Z uwagi na omówione właściwości systematykę cukrowców można przedstawić w następujący sposób

cukrowce

i

i cukry proste i,			i cukry złożone i
i pentozy	[ heksozy	1 kilkocukry	i wielocukry		l wielocukry
D-ksyloza	D-galaktoza	sacharoza	właściwe		kwaśne
D-ryboza	D-fruktoza	maltoza	pentozany	heksozany	hem i celulozy
L-arabinoza	■D-mannoza	laktoza-'	arabany	skrobia	pektyny
	D-glukoza	celobioza	ksylany	glikogen	gumy
				celuloza inulina	śluzy
			Budowa^1 i własności cukrów prostych

Budowa

Wskutek pomiarów rentgenograficznych stwierdzono, że cukry proste w stanie krystalicznym występują w ustabilizowanych formach pierścieniowych, które dadzą się wyprowadzić od odpowiednich wzorów łańcuchowych. Wzory łańcuchowe rzutowe spotykanych najczęściej cukrów grup heksoz D-glukozy, D-fruktozy i D-galaktozy przedstawiają się następująco

HC-OH ^ 1	HC-OH	\ HC-OH
CHjOH	ĆHoOH	CHoOH
D -glukoza.	D - fruktoza	D-galaktoza

^H^°	CHjOH	^hn^°
HC-OH	Ć=0	HC-OH

I    I    I

HO-CH    HO-CH    HO-CH

I    I

HC-OH    HC-OH HO-CH

I    I    I

Odpowiadające im formy L można uzyskać przez odwrócenie całych wzorów wraz z płaszczyzną lub przez przyłożenie lusterka do płaszczyzny papieru obok wzoru formy D. Dlatego formy D i L izomerów optycznych, a wśród nich i cukrów, są nazywane często izomeram: lustrzanymi. Heksozy w formie łańcuchowej zawierają w cząsteczce 4 (aldozy) lub 3 (ketozy) asymetryczne atomy węgla, co powoduje możliwość występowania znacznej ilości form przestrzennych cukrów (łącznie :: izomerami L i D — 8 dla ketoz i 16 dla aldoz).

Gdy kryształy cukrów ulegają rozpuszczeniu w wodzie, następuje

zniszczenie ich siatki krystalograficznej i ustabilizowana określona

^k \

_v    267