0000022 2

34 KINEZYTERAPIA

rią kultur) fizycznej, a naukami medycznymi, niezależnie od podziału nauk i ich klasyfikacji.

Przyjmuje się powszechnie, iż nauki o kulturze fizycznej są wypadkową nauk przyrodniczych i społecznych tzn. mieszczą się w identycznym obszarze jak teoria medycyny. Co je zatem różni? Odpowiedź jest prosta. Stan zdrowia przedmiotu zainteresowań, którym w obu przypadkach jest człowiek, określona populacja, społeczeństwo. Tylko nauki medyczne penetrują sytuacje, w których podmiot badań znajduje się poniżej normy zdrowia, a nauki o kulturze fizycznej stawiają sobie za zadanie (albo powinny) dać odpowiedź w jaki sposób nic dopuścić do przekroczenia tej umownej granicy, tzn. jak zachować stan pozytywnego zdrowia, który nic powinien być utożsamiany ze stanem braku choroby.

Strefa najwytsw | , sprawności psychoflryunei tr* spec$afne|	' Stopie* 4 sprawności . / psychoffcyonej £/ //
Strefa wysokiej J sprawności psychoneyanej 5 i ! ^2Stan pwytywneflo \ rdrowia '		* i ****** pytMIUftn / *•* /	tl/r W •// ^
Sueta ! rdrowta psychohryoneęo (Ow braku choroby) [ ^ i 1 1 • Granica normy	4 9 ł Ą?r,wfUel ł ■t.» /	m ://
Strefa obruaone) sprawności psychonayunej spowodowana dnatamem rtonych oynnidw pitotoffcmych • 1 1 1 1 ---------------------L----	//

Stopiefl aktywności ruchowej

Tab. 2 .Schody" sprawności psychofizycznej.

Obecnie obserwuje się sytuację, w której podmiot badań obu nauk -- człowiek - znika z pola widzenia medycyny wtedy kiedy stwierdzi się stan braku choroby. Niepokojąco wzrastająca zapadalność na choroby cywilizacyjne świadczy o tym, że duże liczebnie części populacji, społeczeństw znajdujące się w stanic braku choroby nie mają - odpowiednich do wymogów - systemowych zabezpieczeń chroniących zdrowie i nic dopuszczających do przekroczenia granicy normy.

Fizjoterapia - nauka niewątpliwie stosowana, znajduje się w sytuacji uprzywilejowanej, bo pozwalającej na obserwację, badania i penetrację naukowa w obu sektorach stanu zdrowia, po obu stronach linii normy. Przez kinczypro-filaktykę może (i powinna) oddziaływać w stanach zagrożenia, w sytuacji braku choroby, a po przekroczeniu tej bariery może leczyć ruchem poprzez kinezyterapię. To wskazuje wyraźnie jak wielkie są i jak będą rosły wymagania stawiane kulturze fizycznej w walce o utrzymanie i przywracanie zdrowia. Wymóg chwili określa te cele jako działalność główna kultury fizycznej.

Granica normy zdrowia - co ją obecnie stanowi? Wydaje się, że fizjoterapia może być jedną z wielu nauk (ale o bardzo istotnym znaczeniu), które mogą dać odpowiedź na postawione wyżej pytanie. Odpowiedź nic będzie łatwa, bo bez badań eksperymentalnych, na podstawie obserwacji, z dużą dozą prawdopodobieństwa, można przewidzieć tendencje spadkowe poziomu zdrowotności. Stale zwiększa się liczebność populacji określanej stanem braku choroby, kosztem liczby osób lokujących się w grupie tzw. pozytywnego zdrowia. Obecnie grupa osób uznawanych za zdrowie jest liczebnie dominująca, także w Polsce. Dlatego nauki medyczne i nauki współtworzące kulturę fizyczną należy w większości zaliczyć do stosowanych. Ale gdyby doszło do sytuacji, w której wzrośnie liczba osób niepełnosprawnych do stanu np. połowy społeczeństwa (co wcale nie jest nierealne) to powstaje następne pytanie co wówczas będzie tę normę stanowiło?

Szacuje się. że już obecnie w Polsce liczba niepełnosprawnych osiągnęła 6 milionów czyli w przybliżeniu 15% prawic 40-to milionowego społeczeństwa. Jeżeli granica normy przesunie się dalej w stronę choroby to, co dzisiaj od niej odbiega może zacząć ją stanowić. Jest to wizja niepokojąca, która szybciej niż się wydaje może się stać rzeczywistością.

Problem ten poruszono dlatego, że dzięki odpowiednim systemowym rozwiązaniom (których obecnie brak), można, w pionie resortu zdrowia, skutecznie zmniejszyć tę grupę osób i przez to zmniejszyć niekorzystne wskaźniki. Byłoby dużym uproszczeniem przypisywanie takich możliwości sprawczych kinezy profilaktyce czy kinezyterapii. Do tego, jak wspomniano, potrzebne są działania systemowe różnych organizacji społecznych i kilku resortów, w tym kultury fizycznej. W nie tak odległej przyszłości zdrowotność społeczeństwa, a nie sport wyczynowy, będzie stanowiła główny nurt działania lego ministerstwa do czego trzeba się już teraz, szybko i gruntownie przygotować.

Pierwsze badania wpływu sterowanego wysiłku fizycznego na poziom zdrowia prowadzone były przez fizjologów, anatomów czy antropologów' przy czym w początkowym, historycznie dość odległym okresie rozwoju nauk te dyscypliny nic były wyraźnie rozgraniczone. Natomiast badaniami funkcji społecznej i integracyjnej fizjoterapii zajmowali się protoplaści nauk społecznych. Zajmują się nimi i dzisiaj socjolodzy, psycholodzy czy pedagodzy ale w stopniu marginalnym, wycinkowym. Trzeba przyznać, że penetracja nauk społecznych w tej dziedzinie stale rośnie. Ostatnio w miarę rozwoju i wzrostu znaczenia fi7inł<»rnnii cc\m7 r7»'iri<»i Hn    h-i^nń * *!**• nonb/Mn«