0000027 2

44

KINF.7MF.RA PI A

Badania stosowane na użytek metod kinezy terapeutyczny cii

Metody kinezy terapeutyczne stanowią trudny do zaszeregowania dział fizjoterapii z punktu widzenia możliwości badawczych. Ich coraz bardziej znaczącym udziałem jest ruch jako środek terapeutyczny, ale ocena efektów może raczej być prowadzona w oparciu o sposoby które są domeną innych nauk. Powstawały i powstają z potrzeby oddziaływania usprawniającego w odniesieniu do określonej jednostki chorobowej czy grupy schorzeń o podobnej etiologii. Ich rozwój stał się możliwy dzięki dokonaniom i postępowi jaki dokonał się w neurofizjologii.

Wypracowała ona nową koncepcję czynności ruchowej człowieka, opartą na pojęciu odruchu jako wykładniku funkcji układu nerwowego oraz na wielopiętrowej strukturze anatomicznej reprezentującej różne poziomy reakcji ruchowych przy jednolitej organizacji czynnościowej. Stanowi to istotną różnicę w stosunku do dawnej, tzw. mozaikowej teorii funkcji kory mózgowej, która za podstawę ruchów dowolnych przyjmowała zależność skurczu poszczególnych mięśni, a nawet jednostek motorycznych, od pobudzenia określonych części pól ruchowych kory mózgowej.

Teoria „odruchów” dowiodła potrzebę wykorzystania sterowanej kompensacji w terapii schorzeń neurologicznych i wskazała na duże możliwości tego rodzaju leczenia. Fizjoterapia korzysta w tym względzie z dokonań ncurofizjo-logii i dzięki jej rozwojowi, za pomocą doświadczeń, wypracowuje systemy kontroli odruchów w sensie „wygaszania” patologicznie przetrwałych (poza granice wieku kalendarzowego chorego dziecka) i torowania nowych. Zadanie fizjoterapii polega m.in. na doborze najlepszych pozycji wyjściowych, odpowiedniej stabilizacji żądanych części ciała i ich stymulacji. Od tego zależy prawidłowa „gra odruchów”, na których podłożu można kształtować odpowiedni rozwój motoryczności chorego.

Zależność możliwości badawczych fizjoterapii

od nowoczesnej techniki

Postęp dokonujący się w technice w ogóle, a w technice i technologii medycznej w szczególności, znacznie poszerza możliwości badań empirycznych jakie fizjoterapia może podejmować prawie we wszystkich sferach oddziaływania. Dotyczy to w pierwszym rzędzie wprowadzenia techniki komputerowej do obliczeń statystycznych, bez których wiele potrzebnych badań diagnostycznych, prognostycznych i oceniających efektywność terapii nie zostałoby udostępnionych praktyce.

Obserwuje się także stały, znaczny postęp w rozwiązaniach konstrukcyjnych aparatury' pomiarowej stosowanej w naukach stanowiących bazę teoretyczną fizjoterapii. Należy tu wymienić coraz doskonalsze przyrządy do badania wydolności ogólnej, czy urządzenia foto-filmow'e, za pomocą których można bardzo dokładnie rejestrować technikę wykonywania ruchu.

Ponadto powstają konstrukcje na użytek badań typowo klinicznych. Przykładem może być urządzenie do oceny funkcji lokomocji w postaci zespołu czujników tensometrycznych zamocowanych w miękkim, tekstylnym obuwiu nakładanym na normalne. Czujniki umieszczone na podeszwowej stronic stopy rejestrują naciski wywierane na jej poszczególne części. Impulsy z czujników są zapisywane na dysku komputerowym w urządzeniu zasilanym bateriami elektrycznymi. Zapis analizowany jest komputerowo według specjalnego programu. Można w ten sposób otrzymać bardzo precyzyjne dane o rozkładzie nacisku wywieranego przez poszczególne części stopy na podłoże, w różnych fazach chodu (ryc. 9, 10).

^Ryc. 9 Nowoczesne urządzenia do badania rozkładu obciążeń podczas chodu. Tensometry umieszczone w podeszwach butów, umożliwiają rejestrację działających sił. Uzyskane dane analizowane są poprzez specjalne oprogramowanie komputerowe.

Powyższe badanie uzupełnia się z reguły informacjami o wielkości zakresów ruchów osiąganych przez badanego w poszczególnych fazach i rodzajach chodu. Zakresy ruchów bada się technikami fotofilmowymi, a analizy danych dokonuje komputer.