0000022 2

44

Bóle głowy i karku

Pomoc terapeuty

•    Gimnastyka rehabilitacyjna. Podobnie jak w przypadku kręgowopchodnych bólów głowy (a więc bólów spowodowanych złym stanem kręgosłupa szyjnego), należy przede wszystkim zapewnić statyczne warunki odciążenia obręczy barkowej, tj. poprawić postawę ciała i wzmocnić mięśnie.

Masaże Dobry efekt rozluźniający przynoszą delikatne masaże karku, czoła, skroni, a niekiedy również — owłosionej skóry głowy. Rozluźniająco działa ręczne rozciąganie kręgosłupa szyjnego i jego mięśni. Wskazane są tez ćwiczenia oddechowe połączone z aktywnym odprężeniem psychicznym. Pożądane, pełne rozluźnienie mięśni, zwłaszcza u ludzi raczej spiętych, zapewnia wcześniejsze, maksymalne, krótkotrwałe i kontrolowane ich napięcie. Na zakończenie ćwiczeń można polecić relaksujące okłady z iłów pochodzenia wulkanicznego („fango") — działają one rozluźniająco i usypiająco.

•    Akupunktura (-* str. 119)

•    Terapia neuralna (-* str. 121)

•    Hematogenna terapia oksydacyjna (HOT terapia tlenowa); wpływa ona na ogólną poprawę samopoczucia i aktywizuje cały organizm. Takie „przestrojenie" organizmu może mieć również działanie odprężające (-> str. 122).

Uwaga. Zbyt intensywna gimnastyka kręgosłupa, a zwłaszcza ruchy okrężne głową i wychylenia tułowia w tył — są szkodliwe i zwiększają ból. Pływać tylko płasko, np. stylem dowolnym lub grzbietowym (— ten ostatni jest szczególnie zalecany). Ciągłe unoszenie i utrzymywanie zadartej w górę głowy ponad wodą, jak w stylu klasycznym, wywołuje nadmierne napięcie mięśni karku.

Ostrożnie z alkoholem, zawęża on naczynia tętnicze w obrębie głowy i zwiększa napięcie ich ścianek!

Zespół bolesnego karku

Bolesny ucisk nerwów przez dyski szyjne

Uwypuklenie się dysku międzykręgowego w dolnej części szyi może spowodować ucisk korzeni nerwowych odpowiedzialnych za unerwienie karku, barków i ramion. Towarzyszące temu bóle potrafią być bardzo silne i promieniować az do

Bule głowy i karku

dłoni, osoba nie zorientowana często nawet nie przypuszcza, ze źródłem bólu jest kręgosłup szyjny.

Objawy w odległych miejscach

Ostrożnie z niektórymi ćwiczeniami gimnastycznymi!

Nerwy wychodzące z rdzenia kręgowego są połączone z włóknami wegetatywnymi odpowiedzialnymi za ukrwienie i odżywienie tkanek oraz wydzielanie potu w obrębie ramienia i dłoni. W przypadku zaburzeń ręka może sprawiać niekiedy wrażenie obrzmiałej i zgrubiałej, może tez być wilgotna i lekko sina.

Przy tego rodzaju dolegliwościach mięśnie karku są najczęściej silnie napięte, twarde i bardzo bolesne. Bolą przy dotykaniu również dwa wyrostki kostne znajdujące się na dolnej powierzchni czaszki, dobrze wyczuwalne w odległości trzech do czterech szerokości palców za uchem. Na opisywane dolegliwości, zwane „zespołem bolesnego karku" (spowodowane zmianami w obrębie kręgosłupa szyjnego bądź urazem kręgosłupa), cierpią na ogół ludzie młodzi.

Zespół bolesnego karku — podobnie jak niektóre bóle głowy występuje często również w przypadku nadmiernej ruchomości kręgosłupa szyjnego, która może być skutkiem wrodzonych wad stabilizujących elementów więzadłowych, może być jednak również następstwem zbyt intensywnie uprawianej gimnastyki.

Wiele ćwiczeń gimnastycznych za bardzo rozluźnia aparat więzadłowy kręgosłupa; należą do nich m.in. kręcenie głową oraz odchylanie głowy do tyłu. Ćwiczenia takie powodują zbyt szybkie zużywanie się dysków. Ruchomość sąsiednich odcinków kręgosłupa szyjnego mogą zwiększyć również blokady kręgów, gdyż organizm w ten właśnie sposób usiłuje zrekompensować unieruchomienie innych części kręgosłupa. Zjawiskom tym należy przeciwdziałać.

Możliwości terapii w zespole bolesnego karku

Podstawowe zasady postępowania

• Należy stosować się do wszystkich zaleceń podanych przy omawianiu kręgowopochodnych bólów głowy (-► str 40), bowiem przyczyna bólów jest w obu przypadkach ta sama; inne są jedynie obszary występowania zmian: jeśli jest to dolny odcinek kręgosłupa szyjnego w okolicach przejścia w kręgosłup piersiowy, wówczas dolegliwości odczuwamy