48 Bóle głowy i karku
Podrażnienie ,,łokciem tenisisty": napięte mięśnie podrażniają okostną okostnej kości ramieniowej zwłaszcza w okolicy dobrze wyczuwalnego występu na główce tej kości, z przodu, w miejscu przyczepu całego szeregu mięśni. Bolesne są wówczas wszystkie ruchy ramieniem, np. przy ubieraniu się: gdy wkładamy rękę do rękawa, gdy próbujemy włożyć koszulę do spodni, gdy zasuwamy zamek błyskawiczny w spódnicy lub wiążemy fartuch itp.
Ból towarzyszący opisanym czynnościom ramienia staje się w końcu tak silny, że organizm broni się przed nim odruchowo, uniemożliwiając wykonywanie jakichkolwiek bolesnych ruchów. Jeśli to odruchowe ograniczenie ruchomości stawu potrwa dłuższy czas, nastąpi obkurcze-nie się torebki stawowej, co powoduje w rezultacie mechaniczne ograniczenie ruchomości stawu barkowego i osłabienie mięśni barków będące konsekwencją zaniku ich aktywności.
Rozpoznanie takiej sytuacji jest bardzo łatwe, gdyż w lustrze widać różnice w wyglądzie obu ramion: chory bark jest wyraźnie cieńszy od zdrowego. Ułożenie się do snu na chorym barku staje się w końcu zupełnie niemożliwe, o bólu można zapomnieć wyłącznie w określonej pozycji.
W opisywanym wypadku należy ćwiczyć również mięśnie pleców, bowiem dopiero przywrócenie im ich naturalnej elastyczności (tj. podatności na rozciąganie) pozwala uzyskać prawidłowe napięcie spoczynkowe i zlikwidować podrażnienie i ból.
Możliwości terapii w przypadku zespołu bolesnego barku Najważniejsze zalecenia
Właściwe • Odciążające ułożenie podczas snu: w pozycji na plecach ułożenie się należy podeprzeć ramię poduszką, by swym ciężarem nie do snu ciągnęło ono barku i me powodowało jego podrażnienia.
Ułożenie na boku wymaga podparcia głowy i szyi twardą poduszką lub wałkiem w taki sposób, by nie pojawiał się ucisk na bark Spiąć na brzuchu nie należy zarzucać ramion za głowę, gdyż taka pozycja zwiększa dolegliwości.
• W pozycji siedzącej należy kłaść ramię w miarę możności na oparciu mebla, co odciąża bark.
Jak pomóc sobie samemu?
• 10-minutowy okład z lodu na bolące miejsca przedniej części stawu barkowego, następnie delikatny masaż i ponowny okład z lodu (-* str. 107).
Okłady
Fizykoterapia
• W razie silnie odczuwanej potrzeby wygrzania się stosować wilgotne, ciepłe okłady na kark i okolicę łopatek
szlam wulkaniczny, poduszka elektryczna lub naświetlanie); okładów nie należy nigdy kłaść bezpośrednio na miejsca szczególnie bolesne.
• Automasaz bolących mięśni: ułożyć bolące ramię na oparciu fotela lub wersalki, co ułatwia rozluźnienie mięśni, i masować je drugą ręką .
• Wcieranie w bolące miejsca i napięte mięśnie karku olejków lub maści poprawiających ukrwienie.
Pomoc terapeuty
• Rehabilitacja lecznicza: korekcja wadliwej postawy od dołu ku górze w celu odciążenia poręczy barkowej. Rozciąganie mięśni karku i mięśni poruszających ramię. Okłady z lodu i masaż miejsc szczególnie bolesnych w obrębie stawu barkowego. Rozciąganie torebki stawu barkowego, zwiększanie zakresu ruchów łopatki poprzez aktywne ćwiczenia. Zwiększanie zakresu ruchów ramion, barków i łopatek.
• Akupunktura (-► str. 119)
• Elektroakupunktura ramion i barków obejmująca punkty zlokalizowane w obrębie łopatek (-► str. 120)
• Segmentalna terapia neuralna (-► str. 121).
Uwaga: Ból, o którym tu mowa, nasila się podczas gry w tenisa, golfa i wykonywania różnych rzutów i pchnięć. Bodźce drażniące stają się bardziej dokuczliwe również przy czynnościach łączących nacisk z przesuwaniem.
Okrągłe plecy
Tyłowypchnięcie jądra miazdżystego krążka międzykręgo-wego (tzw. wypadnięcie dysku) w piersiowym odcinku