0000018 3

36    Bóle głowy i karku

rodziny w których cierpi na migrenę kilka osób. Skłonność do niewłaściwej reakcji naczyniowej jest być może dziedziczna, w każdym razie wydaje się wrodzona. Skłonność ta może się przejawiać również w innych formach, takich jak np. astma, dusznica bolesna (angina pectoris) lub napadowe zwężenie tętnic wieńcowych.

Na powstawanie napadów migreny wpływ ma z całą pewnością chwiejność emocjonalna i wegetatywna, na migrenę nie cierpią bowiem ludzie o silnej konstrukcji psychicznej, lecz przeważnie tacy, którym rozwiązywanie problemów życiowych sprawia większą trudność, niż innym.

Związek migreny ze stanem kręgosłupa szyjnego

Szukając najlepszego sposobu terapii migreny, powinno się wziąć pod uwagę, ze wiele cierpiących na nią osób ma często także problemy z odcinkiem szyjnym kręgosłupa i że odczuwane dolegliwości migrenowe mogą się przeplatać z bólami mającymi swe źródło zupełnie gdzie indziej. Z tego powodu zalecenia odnoszące się do bólów głowy o różnym pochodzeniu są identyczne.

Sposoby unikania migreny i postępowanie w przypadku napadu bólu

Zalecenia ^{1 2}

Rys. 7

Pr a widio we ułoze nie głowy w przy pad ku bólów głowy i karku: w leżeniu bokiem głowa musi być podparta po duszką w taki sposób, by spoczywała na niej zupełnie poziomo.

móc się i coś zjeść, niz z rezygnacją oczekiwać zbliżającej się migreny.

Postępowanie w przypadku napadu migreny

•    Przy ostrym napadzie migreny stosować zimne i wilgotne okłady na czoło i oczy; czasami pomaga również zimny kompres na kark. Wypróbować, który z tych sposobów jest przyjemniejszy i skuteczniej uśmierza ból.

•    Zimna kąpiel podudzi (metoda Kneippa, patrz str. 105)

Akupresura

•    Akupresura: ulgę może sprawić delikatny, okrężny masaż wykonywany dwoma palcami w miejscu naturalnych zagłębień na skroniach, obok oczu; ważne jest przy tym, by obie dłonie i palce krążyły w tym samym kierunku (należy sprawdzić, w którą stronę ruch jest lepszy). Niekiedy pomaga masaż okrężny wykonywany palcem ponad nasadą nosa (- str. 120).

•    Trening autogenny (-² str. 112)

•    Joga; ostrożnie jednak z ćwiczeniami przypominającymi stanie na głowie, ponieważ krew napływająca w tej pozycji do głowy może wywołać atak migreny (-² str. 111).

Pomoc terapeuty

•    Zabiegi rehabilitacyjne; masaż tkanki łącznej (-² str. 117) lub, jeśli okaże się to bardziej przyjemne, delikatny masaż karku. Przyjemny i skuteczny okazuje się często masaż czoła, skroni i skóry głowy. Masaż naczyń limfatycznych (tzw.

Dużo ruchu na świeżym powietrzu

1

•    Unikać spania na brzuchu, w przeciwnym razie znaczne wygięcie odcinka szyjnego kręgosłupa w tył może utrudniać dopływ krwi do mózgu.

•    Leząc na boku lub na plecach, podkładać pod głowę wałek lub niedużą, dość twardą poduszkę, tak by mięśnie podtrzymujące głowę były rozluźnione (->rys. 1). W żadnym wypadku głowa nie powinna opadać z tyłu za poduszkę.

•    Zażywać możliwie dużo ruchu na świeżym powietrzu: dużo spacerować lub jeździć rowerem (jednak bez ambicji sportowych!).

•    Możliwie często w ciągu dnia korygować swoją postawę (-» ćwiczenia na str. 66, 67, 74 i 77).

2

   Istnieje często związek pomiędzy migreną a funkcjonowaniem układu trawiennego; niewielki posiłek przed zbliżającym się, wyczuwanym na ogół atakiem migreny może niekiedy przynieść zbawienny skutek. Warto zapamiętać ten prosty sposób i w podobnych okolicznościach raczej prze-