0000029 5

tylotransferazy, wchodzących w skład kompleksu enzymów katalizujących oksydacyjną dekarboksylację a-ketoglutaranu, względnie piro-gronianu

r-N - Upoiło-l-lizyna

XXVI

Kwas liponowy współdziała z wymienionymi enzymami w wytworzeniu grupy acylowej i jej przeniesieniu na resztę koenzymu Ą. Schemat takiego działania jest pokazany na rysunku 35.

Rys. 35. Mechanizm współdziałania kwasu liponowego w oksydacyjnej dekarbo-ksylacji a-ketokwasów: 1 — kompleks pirofosforanu tiaminy i aldehydu, 2 i 6' — kwas liponowy, 3 — kompleks addycyjny, 4 — tioester kwasu liponowego, 5 — kwas liponowy zredukowany

W przedstawionej przemianie, katalizowanej przez kompleks dehydrogenazy pirogronianowej biorą udział, poza kwasem liponowym, również inne koenzymy, jak pirofosforan tiaminy (str. 140) i koenzym A (str. 135).

Na początku przemiany kompleks pirofosforanu tiaminy (DPT) i aldehydu, po uprzednio dokonanej dekarboksylacji a-ketokwasu wchodzi w reakcję z utlenionym kwasem liponowym. W dalszym etapie, wskutek przeniesienia elektronów z aldehydu, tworzy się reszta acylowa, A kwas liponowy ulega redukcji. Kompleks acylo-lipoilowy reaguje następnie z koenzymem A (CoA—SH), przekazując mu resztę acylową, w wyniku czego powstaje acylo—S—CoA i zredukowany kwas liponowy. Ten ostatni z udziałem dehydrogenazy kwasu dwuhydrotio-oktanowego, współdziałającej z NAD+, przechodzi w kwas liponowy utleniony, który wraca do reakcji. Przemiany te są omówione bardziej szczegółowo przy oksydacyjnej dekarboksylaęji a-ketokwasów.

Koenzymy współdziałające z transferazami

Adenozynotrójfosforan. W grupie kofaktorów współdziałających z transferazami należy na wstępie omówić mechanizm reakcji, w których bierze udział adenozynotrójfosforan — ATP (str. 81). Co prawda

130