0000039 5

Wytworzona karboksybiotyna w połączeniu z białkiem enzymu jest nazywana aktywnym dwutlenkiem węgla i stanowi właściwy czynnik karboksylujący w reakcjach metabolicznych. Karboksybiotyna została wyizolowana w formie estru z mieszaniny reakcyjnej, a zawierający ją karboksyenzym uzyskano wieloma metodami; zawiera on 1 mol C0₂ na mol białka. Względnie dokładnie są znane i opisane reakcje karboksylacji katalizowane przez różne enzymy wymagające współudziału biotyny jako nośnika C0₂. Dla przykładu jest podana reakcja karboksylacji pirogronianu do szczawiooctanu z udziałem enzymu karboksylazy pirogronianowej

0=C—COOH + COj—biOtyna+ATP.-= 0=C—COOH + biotyna+ADP+©

I

ch₃

Ćh_s—<

COOH

[6-25]

oraz przeniesienie grupy karboksylowej z kwasu szczawiooctowego na węgiel propionylo-koenzymu A, w wyniku którego tworzy się metylo-malonylo-koenzym A i pirogronian (reakcja 6-26)

yO    f°°^H

CH_rCH,-C-S~CoA + C=G

prcpionylo-Co A

COOH^g COOH CH₃—(!n—C —S-CoA +i —0

I

CH₃

Aww pirogronony

k/ras Szęzawiooctoniy mety/o-ifio/onylo—Co A

[6-26]

Pierwsza z powyższych reakcji jest powiązana z cyklem kwasu cytrynowego (str. 259) i m.in. zabezpiecza poziom metabolitów pośrednich w tej przemianie. Druga — ma znaczenie przy odbudowie nieparzystych kwasów tłuszczowych. Poza przytoczonymi reakcjami biotyna uczestniczy w inicjacji syntezy parzystych kwasów tłuszczowych przez udział w wytwarzaniu malonylo-S-CoA i w wielu innych reakcjach.

Tiamina, witamina Bi — pirofosforan tiarniny. Tiamina lub aneuryna była pierwszą wykrytą i opisaną witaminą grupy -B oraz substancją, od której wywodzi się nauka o witaminach i objawach ich niedoboru. Została wykryta przez Ejkmana w otrębach ryżowych, jako wynik badań nad popularną w południówowschodniej Azji chorobą beri-beri, objawiającą się zaburzeniami i zanikiem układu nerwowego. Głównym źródłem tej witaminy jest ziarno zbóż, a szczególnie warstwa znajdująca się bezpośrednio pod okrywą nasienną. Dlatego też spożywanie ciemnego pieczywa, sporządzonego z mąki o wysokim procencie wy-miału całkowicie pokrywa dzienne zapotrzebowanie na tiaminę, które w zależności od intensywności przemiany materii i rodzaju pożywienia waha się w granicach 1,2—2,3 mg. Objawy awitaminozy lub hipowi-taminozy są spotykane w środowiskach odżywiających się wyłącznie białym pieczywem, nie wzbogacanym wtórnie w witaminy. Poza pieczywem tiamina występuje w tkance mięsnej i w drożdżach w postaci pochodnej pirofosforanowej, która pełni rolę koenzymu szeregu enzymów o dość różnorodnej funkcji.

140