0000045(1)

ściej w ogniskach czołowych; jest wówczas przeważnie odruchem przeciwstawnym względem ogniska. U chorych ze wzmożonym ciśnieniem śródczaszkowym odruch chwytny nie posiada pewnego znaczenia lokalizacyjnego. Odruch chwytny jest prawdopodobnie odruchem podkoro-wym, ujawniającym się na skutek ustania hamującego wpływu kory na ośrodki podkorowc.

. 1 wf. oruityzmy chuytne

Obok odruchów chwytnych niekiedy zdarzają ńę u wymienionych i horych tzw. automat\ zmv c:hwvtne, które odróżniać należy od właściwych odruchów. Jest to tzw. „pochwytrwanie'’. „omacywanie" lub ..reakcja magnesowa”.

„Pochwytywanic ‘ (Nachgreifoi polega na tym, iż chory podąża ręką za przedmiotem, którym dotknięto jego ręki, tak długo, aż go nie uchwyci mocno w dłoń. Jeśli owo podążanie ręki w kierunku przedmiotu, z którym przerwano kontakt dotykowy, trwa nadal, mówimy wówczas o „oma-cywaniu” (Nachtasten). Takie „pochwytrwanie" czy „omacywanie” występuje niekiedy nie tylko jako reakcja na bodźce dotykowe, lecz naw^ret na bodźce wzrokowe.

Odruch

toniczny

dłoniowy

Odruch toniczny dłoniowy (M. J. Botez. 195?) i wywołuje się przez podrażnienie tępym przedmiotem dłoni od strony przyśrodkowo-odsieb-nej w kierunku przestrzeni pomiędzy 1 a II, lub II a III palcami: występuje wówczas toniczne zgięcie palców od II do V. Dodatni odruch jest znamienny dla spraw czołowych.

t) bjawy antagonistyczne

Badanie kończyn górnych nie wyczerpuje >ię na badaniu wymienionych odruchów i objawów. W zależności od rodzaju choroby, na którą wskazuje wywiad lub dotychczasowy wynik badania, uzupełniamy je badaniem szeregu innych objawów i prób, które poznamy przy omówieniu rozpoznawania poszczególnych chorób, czy też schorzeń całych układów. Na przy kład w razie oznak, wskazujących na zaburzenia ze strony układu pozapiramidowego, badamy objawy skurczu rozciągowego mięśni prze-riwniczych (tzw. objawy antagonistycznc). Polegają one na wykonywaniu przez chorego jakiegoś ruchu czynnego wbrew oporowi i na jednoczesnym obserwowaniu zachowania się mięśnia przcciwniczego w chwili przerwania stawianego oporu. Polecamy np. badanemu wykonać zgięcie kończyny w łokciu, przytrzymując lewą ręką jego przedramię i zarazem badając dotykiem drugą ręką zachowanie się mięśnia trójgłowego. Z chwilą nagłego przerwania oporu stawianego przez nas. w razie dodatniego objawu np. w chorobie Parkinsona lub w parkinsonizmie pośpiącz-kowym) mięsień trójgłowy, będący antagonistą mięśnia dwugłowego, kurczy się silnie: w związku z tym ruch czynnego zgięcia w stawie łokciowym raptownie zostaje powstrzymany. Odwrotnie postępujemy, gdy chcemy zbadać zachowanie się mięśnia trójgłowego. Jeśli badamy objawy antagonistyczne w mięśniu naramiennym, wówczas polecamy badanemu przywodzić silnie odwiedzioną kończynę górną, przeciwstawiając się znacznie temu i obserwując dotykiem zachowanie się mięśnia nara-

10 — Diagnostyka chorób 145