0000060

Zanik n.

Wzrokoiv.fi :(< • poza^talmm w

Zaburzenia w odżywianiu spowodowane zasto jem prowadzą do z a n i-ku n. wzrokowego. Zanik taki określamy jako zanik pozastoino-wy (atropina, n. oplici post slańm) w odróżnieniu od zaniku n. wzrokowego pozapalnego (atropina n. oplici post neuritidon) lub zaniku n. wzrokowego pierwotnego, inaczej prostego , atrophia n. oplici prima-ria sen simplex). Widzimy wówczas, iż tarcza dotychczas obrzękła i przekrwiona z przepełnionymi i pokręconymi żyłami zaczyna blednąc, obrzęk jej zmniejsza się, tętnice stają się wąskie, a żyły mniej wypełnione. Z czasem tarcza przybiera barwę białą, o granicach jednak zatartych. Zarazem ostrość wzroku, która mimo znacznego stopnia zastoiny tarczy utrzymuje się przez czas długi w granicach prawidłowych, z chwilą przejścia tarczy zastoinowej w tarczę zanikową zaczyna szybko obniżać się, przy czym najpierw cierpi widzenie obwodow-e, a dopiero w końcu centralne. Trzeba pamiętać o tym, iż w tych przypadkach obniżenie ostrości wzroku może następować tak szybko, iż zarówno chory, jak i lekarz zaskoczeni bywają nagłą ślepotą chorego. Zachowanie w'ięc ostrości wzroku przy trwającej tarczy zastoinowej nie powinno uśpić czujności lekarza, tak jak nieraz niestety łudzi chorego zwlekającego z decyzją zgody na niezbędny zabieg neurochirurgiczny. Należy chorego oraz rodzinę uświadomić o grożącym niebezpieczeństwie. Często objawami rozpoczynającego się zaniku pozastoinowego n. wzrokowego są krótkotrwałe, na razie przemijające bez śladu okresy zupełnej ślepoty. Są one wyrazem okresowego niedożywienia, które następnie przyczynia się do postępującego nieraz gwałtownie zaniku n. wzrokowego. Jednocześnie pole widzenia ulega postępującemu współśrodkowemu zwężeniu. Plamka ślepa jest rozszerzona na skutek powiększenia się objętości tarczy n. wzrokowego, a gdy uszkodzenie obejmie pęczek plamkowo-- tarczowy, zjawia się mroczek środkowy (scotoma centrale).

Widzimy zatem, jak ważne jest badanie dna oczu, jak nic wolno neurologowi zaniedbać tego badania u żadnego chorego, a tym bardziej u chorych naw^ret z pozornie niewinnymi bólami głowy. Opanować dobre wziernikowanie nie jest rzeczą trudną. W wielu krajach wziernik elektryczny zalicza się do niezbędnych utensyliów lekarskich każdego internisty. Tymczasem u nas niemal pospolitym zjawiskiem w lecznictwie otwartym jest, iż neurolog nie posiada wziernika lub sam nie kwapi uę do wziernikowania każdego z reguły zgłaszającego się chorego, odsyłając do okulisty tych chorych, u których stwierdza objawy wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego.

Wyniosłość tarcz określa się w dioptriach z różnicy zachodzącej pomiędzy silą soczewki użytej dla ostrego widzenia obrazu tarczy a silą soczewki użytej dla ostrego widzenia naczyń leżących z dala od tarcz. Uniesienie tarczy na 3 dioptrie odpowiada uwypukleniu 1 mm.

Pat otn ećkanizTj, tarczy

za\fórtiozvcj

Istnieją rozmaite teorie starające się wyjaśnić powstawanie tarczy zastoinowej.

i* 51