0000062

rego będącego w stanie ciężkim odbywa się, zanim tarcza zastoinowa zdążyła się wytworzyć. Zresztą również i umiejscowienie guza ma pod tym względem pewne znaczenie. Stwierdzono mianowicie, iż odsetek przypadków guzów mózgu, w których obecna jest tarcza zastoinowa. zwiększa się w miarę posuwania się umiejscowienia guza od bieguna czołowego do bieguna potylicznego. W guzach podnamiotowych, a więc w tylnej jamie czaszkowej (móżdżku, IV komory oraz kąta mostowo--móżdżkowego), oraz w guzach innych komór zastoina tarcz nn. wzrokowych występuje z reguły, jest szczególnie wielka i rozwija się wcześnie i szybko, przy tym prędzej aniżeli w innych guzach dochodzi tu do osłabienia wzroku włącznie z naglą ślepotą.

Okolicznością szczególnie sprzyjającą wystąpieniu tarczy zastoinowej jest powstanie wodogłowia mechanicznego na skutek zamknięcia przez guz lub przez inną sprawę chorobową (zrosty zapalne) drożności mię-dzykomorowej lub połączeń pomiędzy komorami a przestrzenią podpa-jęczynówkową (otwory Monro — pomiędzy komorami bocznymi a komorą trzecią; otwory Luschki — w szczycie zachyłka bocznego komory czwartej; otwór pośrodkowy Magcndiego -— w kącie dolnym nakrywki).

Jakkolwiek tarcza zastoinowa jest najbardziej znamienna dla nowotworów śródczaszkowych, występować ona może również i w innych sprawach chorobowych opon i mózgu. Więc przede wszystkim w ropniach mózgu, krwiaku podtwardówkowym, wągrowatolci oraz bąblowcu, zatem w sprawach chorobowych przebiegających ze wzrostem ciśnienia śródczaszkowego. Ponatdo tarcza zastoinowa zdarza się w zapaleniu opon surowiczym, nagminnym, gruźliczym, kilowym oraz wszelkich innych zapaleniach opon, dalej w kile mózgowo-rdzeniowej, zakrzepie zatok żylnych, rzadziej krwotokach i rozmięknieniach mózgu, w stanach zapalnych mózgu, rzadko w stwardnieniu rozsianym. W innych sprawach chorobowych, jak w zapaleniu kłębuszknwym nerek, nadciśnieniu samoistnym, zatruciu ciążowym, zatruciu ołowiem itd., spotykamy na dnie oczu obrazy przypominające tarczę zastoinowa, ale nic właściwą zastoinę tarczy.

W przypadkach obecności tarczy zastoinowej wskazane jest zawsze badanie kontrolne okulistyczne, bowiem ucisk żyły środkowej siatkówki w przestrzeniach międzypochwowych pozagałkowego odcinka n. wzrokowego, niezbędny dla wywołania obrzęku zastoinowego tarczy, może być spowodowany również przez nacieczenie zapalne tego odcinka obu nerwów wzrokowych zarówno przy obustronnym zapaleniu poza-gałkowym nerwów, jak i przy ucisku guza na ten odcinek nerwu; stwarza to nieraz ogromne trudności rozpoznawcze. Także znany od dawna okulistom i neurologom stan oczu określany jako rzekome zapalenie nerwów wzrokowych z obrzękiem tarcz, występujący nieraz pr/v wysokiej dalekowzroczności, powodującej zmęczenie oczu i bóle głowy przy pracy, może stać się powodem błędnego rozpoznania guza mózgu.