0000086(4)

mogą być wszelkie schorzenia opon, naczyń krwionośnych opon i mózgu, okostncj kości czaszki, choroby oczu, nosa i uszu, jam obocznych nosa, wie źcie otaczających części miękkich głowy, abstrahując od chorób ogólnych ustroju.

W cwnątrz czaszki punktem wyjścia dla bólów głowy mogą być: 1) zatoki żylne; 2) tętnice oponowe; 3) tętnice u podstawy mózgu; 4) opona twarda, zwłaszcza przedniej i tylnej jamy czaszkowej.

Mechanizm powstawania bólów głowy jest różny. Ból głowy powstaje więc na skutek rozszerzenia tętnic mózgowych, jak to ma miejsce pod wpływem działania histaminy; podrażnienie opony twardej, np. na skutek jej napięcia, wywołuje ból głowy, opona twarda bowiem unerwiona jest w przedniej i środkowej jamie czaszkowej przez gałązkę (ramus retrojlexus), odchodzącą od II gałęzi nerwu trójdzielnego oraz przez nerw językowo-gardłowy. Osobne miejsce zajmują sympatalgia głowy, migrena oraz ból głowy psyehorodny.

W rozpoznaniu różnicowym bólów głowy należy brać pod uwagę następujące cechy bólu:

1)    charakter bólu głowy : np. pulsujący (w migrenie, miażdżycy tętnic mózgowych, nadciśnieniu, tętniakach mózgu); tępy, rozsadzający (w guzach mózgu); świdrujący (w nerwobólach); palący i piekący (w sympatalgii);

2)    sposób występowania i przebiegu; nagły czy stopniowy, stały i ciągły, okresowy i napadowy, zwalniający czy zaostrzający się; np. w wylewie krwawym do mózgu, krwotoku podpajęczynówkowym, tętniaku mózgu - ból głowy występuje w sposób udarowy; w guzach mózgu i w •zapaleniu opon ból głowy jest przeważnie stały i zaostrzający się;

3)    natężenie bólu głowy: np. wzmagający się zależnie od ułożenia głowy (np. w guzach III komory), od wzrostu ciśnienia śródczaszkowegó podczas kaszlu, kichania, defekacji, uciskania żył szyjnych;

4)    umiejscowienie bólu głowy; rozlany cz\ ograniczony, jednostronny czy dwustronny, symetryczny czy niesymetryczny (np. powierzchowny w sprawach okostncj i kości, w nerwobólach; głęboki w sprawach naczyniowych, oponowych, guzach); zresztą umiejscowienie bólu głowy często jest zwodnicze;

5)    promieniowanie bólu głowy: np. w nerwobólu potylicznym, trójdzielnym itd.;

6)    przeczulica skóry czaszki: np. w guzach czołowych — w okolicy czoła; w guzach skroniowych za uchem; w guzach móżdżku — na potylicy; w guzach jamy środkowej — w dolnej okolicy skroniowej; w guzach zwojów podstawnych pomiędzy uchem a szczytem czaszki; w kile mózgu na całej czaszce;

71 pora dnia występowania i nasilania się bólu głowy: np. łx>lc potęgujące się w nocy w kile mózgu; bóle głowy ranne u neurasteników i w migrenie.