0058

Rvc. 2.1. „Chmura elektronowa' czki wodoru.

cząste-

równoległą i mają przeciwnie skierowane spiny. Parę elektronów wiążących oznacza się zazwyczaj dwiema kropkami między atomami H : H lub też kreską H—H. Dwa elektrony cząsteczki H, zamykają jej niejako wspólną orbitę K. Wiązania kowalencyjne mogą mieć miejsce także między atomami, których elektrony uzupełniają się do oktetu, na przykład między dwoma atomami chloru Cl : Cl względnie między dwoma atoniami wodoru i jednym atomem tlenu w cząsteczce wody H : O : H, inaczej H—O—H. Wiązania nie są na ogól czysto kowalencyjne. Elektrony mają pewne szanse przebywania częściej przy jednym z jąder, wtedy wiązanie ma charakter częściowo jonowy. Dla przykładu w cząsteczce HC1 prawdopodobieństwo przebywania elektronu w pobliżu bardziej elektroujemnego chloru jest większe, dlatego HC1 ma w 20% charakter jonowy, a w 80% kowalencyjny.

2.2. Przestrzenny charakter wiązań kowalencyjnych

Wiązania kowalencyjne mogą mieć różny charakter w zależności od tego, w jakim stanic znajdują się elektrony wiążące. Wiązanie może mieć miejsce między uwoma orbitalami typu s względnie między orbitalami s i p albo p i p. Jeżeli wiązania mają miejsce wzdłuż podłużnej osi orbitali p, zgodnie z ryc. 2.2. wiązania nazywają się wiązaniami a. Przykład wiązania n w cząsteczce H_aO przedstawia ryc. 2.3. Dwa elektrony p atomu tlenu (O \s-2s~2p') wiążą po jednym elektronie s dwóch atomów wodoru, powstają dwa wiązania a. Kąt między kierunkami wiązań wynosi w rzeczywistości nie 90° a 105°, ze względu lia odpychanie się dwóch protonów.

Niekiedy spotykamy się ze zjawiskiem hybrydyzacji orbitali s i p, to znaczy w wiązaniach zaciera się ich rozróżnianie. Ma to szczególne znaczenie w wiązaniach z węglem.

Ryc. 2.2. Wiązania a między orbitalami s—s, s—p, p—p.

Ryc. 2.3. Wiązania c w cząsteczce wody.

64