0065

Bogdan Rączkowski - BHP w praktyce Rozdział 3

Ogólny podział wentylacji jest następujący:

Wentylacja naturalna

Naturalna wentylacja to wentylacja (wymiana powietrza) zachodząca wskutek działania naturalnych sił przyrody, tj. sił wyporu termicznego lub/i sił naporu wiatru. Jeżeli jest spowodowana przez różnicę gęstości powietrza na zewnątrz i wewnątrz pomieszczenia i zintensyfikowana przez wyposażenie pomieszczenia (budynku) w pionowe kanały wywiewne, to nosi nazwę wentylacji grawitacyjnej. Przy dodatkowym wykorzystaniu elementów wspomagających i otworów o obliczonej i regulowanej powierzchni będziemy mieli do czynienia z aeracją. Intensywność wentylacji określa się krotnością wymiany powietrza (liczbą wymian powietrza). Jest to liczba określająca, ile razy w ciągu godziny przepływa przez pomieszczenie strumień powietrza o objętości równej objętości pomieszczenia.

Przykład

Szatnia ma wymiaiy: 15my 6mx2,5mi przeznaczona jest dla 100 pracowników. Objętość pomieszczenia wynosi 225 m³. Zgodnie z § 7 ust 3 załącznika nr 3 do Q 052 w tej szatni powinna być zapewniona 4-krotna wymiana powietrza wciągu godziny, czyli 225 m³ x 4 = 900 m³/godzinę.

Wentylacja grawitacyjna jest stosowana w budynkach przemysłowych, użyteczności publicznej, szkołach, garażach, budynkach mieszkalnych itp. o wysokości do 25 m.

Do wentylacji naturalnej można jeszcze zaliczyć:

•    infiltrację,

•    eksfiltrację,

•    przewietrzanie.

Infiltracja jest to zjawisko przenikania powietrza przez pory materiałów budowlanych oraz przez szczeliny wokół otworów do pomieszczenia, wobec czego nie może ona być kontrolowana przez użytkowników. Intensywność wymiany powietrza zależy od różnicy ciśnień między powietrzem wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia.

Eksfiltracja w odróżnieniu od infiltracji polega na wypływie powietrza z pomieszczenia przez otwory i nieszczelności w przegrodach.

Przewietrzanie jest to wymiana powietrza wywołana przez otwieranie okien, względnie zapewniona przez specjalne otwory. Pozwala na przeprowadzenie w krótkim czasie dużej wymiany powietrza. Przewietrzanie stosuje się, gdy powietrze zewnętrzne może być bezpośrednio wprowadzone do pomieszczenia przez otwory okienne bez jego przygotowania (tj. ogrzania, chłodzenia lub nawilżania).

Skrzydła okien, śwdetłiki oraz nawietrzaki okienne, wykorzystywane do wietrzenia pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi, powinny być zaopatrzone w urządzenia pozwalające na łatwe ich otwieranie i regulowanie wielkości otwarcia z poziomu podłogi lub pomostu (także przez osoby niepełnosprawne).

Wentylacja grawitacyjna powinna zapewnić stałą wymianę powietrza z każdego pomieszczenia pracy. Aby wentylacja prawidłowo spełniała swoją rolę, należy z pomieszczenia wyprowadzić kanał wentylacyjny ponad poziom dachu - powstanie wrtedy efekt kominowy. Jeśli wymiary otworów nawiewanych ustalone są prawidłowo, to przy odpowiednio dużej różnicy temperatur powietrza wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia uzyskać można intensywną jego wymianę. Tego rodzaju wentylowanie naturalne stosuje się w pomieszczeniach służby zdrowia. Każde takie pomieszczenie powinno mieć swój wdasny kanał wentylacyjny z wlotem pod sufitem i wylotem co najmniej 0,6 m powyżej kalenicy dachu.

Zabrania się w nich stosowania kanałów zbiorczych, zarówno pionowych, jak i poziomych. Przekrój kanałów i wlotów do nich (umieszczonych 30 cm pod poziomem sufitu powinien zapewniać wymianę powietrza na godzinę co najmniej 1,5-krotną).

Wentylacja mechaniczna

Wentylacja mechaniczna jest wynikiem działania urządzeń mechanicznych lub strumieniowych, wprawiających powietrze w ruch. Wykorzystując w ten sposób odpowdednio dużą różnicę ciśnienia w sieci rozprowadzającej powietrze, niezależnie od czynników meteorologicznych, powietrze może być poddane przygo-

131