94
J. Haftek
goslupa wykazało obecność dużych zmian zwyrodnieniowych w dwóch sąsiednich przestrzeniach —C5 i C„—Cr. Usunięcie dysków z tych dwóch przestrzeni i ich usztywnie
nie dato prawie całkowite ustąpienie objawów i powrót do pracy zawodowej.
Po 4 latach jednak chora wróciła znowu z głęboką tetraparezą. W obrazie radiologicznym stwierdzono znaczne wygięcie osi kręgosłupa, a mielografia wykazała ucisk na rdzeń przez zdeformowane trzony. Usunięto wówczas 3 trzony kręgowe C5, C„, Cj i usztywniono kręgosłup rozciągającym przeszczepem z kości biodrowej. Rycina 1 przedstawia radiologiczny obraz po wygojeniu się przeszczepu założonego w czasie trzeciej operacji.
Obecnie w 9 lat od zachorowania i w 2 lata po ostatniej operacji chora jest czynna zawodowo, choć kurczowy niedowład kończyn dolnych utrudnia jej chodzenie, a ograniczenie siły w kończynach górnych utrudnia posługiwanie się narzędziami stomatologicznymi. Trudno przewidzieć, jaki będzie dalszy los tej chorej.
3. Ubytkowe objawy neurologiczne zależne od ostrego lub przewlekłego niedokrwienia rdzenia kręgowego charakteryzują się dużą zmiennością objawów chorobowych. W tej grupie uszkodzeń spondylogennych rzadko obserwuje się występowanie bólu i również zaburzenia czucia, jeśli w ogóle występują, mają swoją specyfikę. W zależności od tego, która z głównych tętnic przebiegających
w obrębie kręgosłupa i rdzenia kręgowego zostaje dotknięta najbardziej, można wydzielić odpowiednie zespoły naczyniowe.
a. Zespół tętnicy korzeniowej. Gdy dojdzie do zamknięcia lub obkurczenia się wskutek drażnienia tętnicy korzeniowej, która najczęściej przebiega wraz z korzeniem C5 w otworze międzykręgo-wym Cs—C8 i jest jednym z bardzo ważnych dopływów zasilających w krew tętnicę rdzeniową przednią, może dojść do zespołu, który charakteryzuje się wypadnięciem czynności jednej kończyny górnej wskutek niedokrwienia rogów przednich rdzenia kręgowego. Zespołowi niedowładu wiotkiego kończyny mogą jednak towarzyszyć zaburzenia czucia, zależne od ucisku korzenia w otworze międzykręgo-wym.
Ryc. 2. Zdjęcie radiologiczne kręgosłupa w odcinku szyjnym przedstawiające stan po usunięciu zwyrodniałego dysku z przestrzeni C5—Cs z usztywnionym przeszczepem kostnym sposobem Clowarda.
Przypadek 2. Chory N. R. (hist. chor. nr 3874/78), lat 34 cierpiał od kilku miesięcy na bóle korzeniowe karku z promieniowaniem do kończyny górnej. Bez wyraźnej przyczyny wystąpiło wiotkie porażenie całej kończyny górnej, podobne do tego, jakie widzi się w urazowym uszkodzeniu splotu ramiennego. Zjawiły się zaniki mięśniowe drobnych mięśni ręki. Czucie powierzchniowe zaburzone było tylko w obrębie korzenia C6 i C7. Kończyny dolne przedstawiały się zupełnie prawidłowo. Po wystąpieniu bezwładu kończyny bóle w niej utrzymywały się nadal. Usunięcie dysku z przestrzeni C3—C, (ryc. 2), dało całkowite ustąpienie wszystkich objawów chorobowych.