0093

16, Bukwica lekarska (Betonica ojfitianaUs I. ) z. rodziny wargowatych .— - jme), /.wina leż bctońijką (na Śląsku) albo czyśćcem lekarskim (w I Rakowskim) jest roślina trwałą o prostej łodydze. liściach nnpr/cmianlcgłych, karbowanych, bczogonkowych, w kątach liści ma kwiaty lub łodygi kwiatowe, i kwiatów okółkowych zwiększa się ku górze, .u, kończy się prosta w iechą xlów różowych z odcieniem fioletowym. Kośnie przeważnie pojedynczo, a i występuje gromadnie to w dużym rozproszeniu, u-s ziemi dobrej, próchni-j s wilgotnej, na brzegach bagien, w rowach itp.

7j;\c (fłerłm tfeumicae) działa ściągająca przeciwbiegunkowe!, wykrztuśnie. sje się więc napar przeciw zaflegmieniu płuc. w astmie. padaczce, osh.rhie-r nerwowych i ischiasie. Syrop wysmażony ze świeżego zielu jest doskonałym tiem na kaszel i astmę. Herb. op. 50,0. N.S.

L suszoną i zmieloną bukwicę należy przcclsowywać w ciemnym miejscu, i płowieje, podobnie juk siano na słońcu. A więc odbywa się tu jakiś proces ezystny db tego Icku.

S • icży sok z mioslem stosuje się i razy dziennie łyżeczkę w puchlinie wodnej. ■ i zaparciu.

Ziele bukwicy. ziele rzepiku, liść pokrzywy, nasienie kozieradki, w równych ilościach, sproszkować i zażywać mniej niż pól łyżeczki (w ; purudenłozie).

/:e!e bukwicy. ziele rzepiku, kłącze tataraku, liść ruty. sproszkowane, dwa -z.-;, dziennic mniej niż pół łyżeczki (przy nieregularnej miesiączce).

Chaber l>bwntck {Centaurat cyuiiio I ) z rodziny złożonych {Contposi-rośliną jednoroczną, (ak w Polsce popularna i tak często opisywaną, że potrzeby go charakteryzować.

Nazwa gatunkowa pochodzi od Hipokrutcsa. który twierdził, że roślinę tę I ludziom mądry centaur Chiron. wychowawca wielu bohaterów greckiej o słono ..cynnus" oznacza tylko ciemnoniebieski kolor kwiatu, ci nazw tell piękny, subtelnie pachnący kwiatek ma leż pod docinkiem: (w krakowskim), wasi lek (w białostockim), woloszka (w lubelskim), : (w poznańskim), głowacz (w sandomierskim), a że do każdej nazwy tu i dodaje się słowo ..chaber" albo ..bławatek", więc liczba tych nazw i do dwudziestu

dek występuje przeważnie pojedynczo, w zbożu lub na miedzach i elkach sąsiadujących z rolą uprawną lub ziemia dobrze nawożoną.

| Kwia: - same płatki — (Hos Cycniainc cafycibui) jeM to środek moc/opęd-i przeciwzapalny o działaniu tuk łagodnym, że stosuje się go nawet w terapii : w okulistyce. Napar / 1/2 łyżeczki stołowej kwiatu na 2 szklanki L i 2 razy dziennie można polecić przy kamicy moczowej, puchlinie wodnej, eh nerkowo-sercowych. Jako środek antocyjanowy. a należą tu owoce i >i o ciemnych kolorach (czarne jagody, borówki, niebieska kapusta) t nu łagodne właściwości ntoczopędne. a poza tym pobudza krwawienie Icowe. zwbszcza u kobiet wycieńczonych i oncmtc/nych. Uchodzi tcżz-.i ¹ lek w chronicznych zapaleniach spojówek spowodowanych awitami-

97