010(3)

10

4.    Leczenie obrzęków związanych z marskością wątroby; dotyczy to spironolaktonu.

5.    ZASTOINOWA NIEWYDOLNOŚĆ SERCA - najczęściej występujące wskazanie do stosowania spironolaktonu. Dla tego wskazania został zarejestrowany dla psów spironolakton w preparacie Prilactone. Cytuję teraz informacje podane przez EMEA na temat tego preparatu:

•    „Preparat PRILACTONE stosuje się w skojarzeniu ze „standardowym leczeniem ” (innymi lekami nasercowymi, w tym w razie potrzeby z diuretykami) ”.

•    Blokując aldosteron, spironolakton powoduje wydalanie soli i płynów przez nerki, lecz zatrzymuje potas, poprawiając w ten sposób funkcjonowanie serca. Przyjmuje się, że istnieją także inne mechanizmy, w jakich spironolakton działa na serce i naczynia krwionośne w zastoinowej niewydolności serca (choć te mechanizmy działania nie zostały do końca wykazane u psów).

•    „ Wykazano, że u psów z zastoinową niewydolnością serca spowodowaną wadą zastawek, które otrzymywały tabletki preparatu PRILACTONE w skojarzeniu z innym lekiem nasercowym (‘Leczenie standardowe ”) okres przeżycia był dłuższy niż w przypadku psów, które otrzymywały leczenie standardowe plus tabletki placebo. ”

Niewykluczone, że efekt moczopędny ma pewien udział w kardioprotekcyjnym działaniu spironolaktonu, ale najprawdopodobniej u podłoża takiego wpływu leku, leży przede wszystkim jego działanie ochronne na serce związane z blokowaniem/minimalizowaniem wpływu aldesteronu na mięsień sercowy. Badania eksperymentalne i kliniczne prowadzone w ostatnich latach (dotyczyły człowieka) pozwoliły na poznanie „nowej twarzy” aldosteronu. Wykazano, że aldosteron wpływa niekorzystnie na serce, ponieważ:

♦> nasila przerost i włóknienie mięśnia sercowego,

♦> zwiększa sztywność ścian naczyń tętniczych,

♦> zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca.

W chwili obecnej brak jest adekwatnych danych dotyczących zwierząt, ale należy zakładać, że korzystne efekty związane ze stosowaniem spironolaktonu u psów cierpiących na niewydolność serca są związane głównie z bezpośrednim hamowaniem negatywnego oddziaływania aldosteronu na mięsień sercowy*, choć działanie diuretyczne pewnie ma w tym jakiś udział. Nie można jednak oczekiwać, że stosowanie diuretyków oszczędzających potas (samodzielne, tj. bez kojarzenia z innymi lekami moczopędnymi) znacząco zmniejszy obciążenie mechaniczne serca, tak jak ma to miejsce w przypadku diuretyków pędowych i tiazydowych. Pamiętaj: Efekt moczopędny diuretyków pędowych jest mierny, a ponadto leki te, w przeciwieństwie do diuretyków pętlowych i tiazydowych, nie rozszerzają naczyń.

*W patogenezie niewydolności serca ważną rolę odgrywa aktywacja układu Renina-Angiotensyna-Aldosteron (RAA), którego następstwem jest m.in. wzrost syntezy angiotensyny II i aldosteronu.

Eplerenon

Mechanizm działania jak spironolakton; eplerenon pozbawiony jest praktycznie działania antyandrogennego i progestagennego.

Zastosowanie kliniczne: Obecnie eplerenon jest stosowany wyłącznie w medycynie człowieka; jego wskazanie rejestracyjne (preparat Eridanus) to: „Eplerenon jest wskazany jako uzupełnienie standardowego leczenia z zastosowaniem beta-adrenolityków, w celu zmniejszenia ryzyka umieralności i chorobowości z przyczyn sercowonaczyniowych u pacjentów w stanie stabilnym z zaburzeniami czynności lewej komory serca oraz klinicznymi objawami niewydolności serca po niedawno przebytym zawale serca”. Działanie lecznicze eplerenonu wynika (przynajmniej wg dzisiejszego stanu wiedzy) z redukcji/ograniczania negatywnego wpływu aldosteronu na układ krążenia (tak jak to opisano dla spironolaktonu). Eplerenon to stosunkowo nowy lek i jak na razie brak jest danych na temat skuteczności i bezpieczeństwa stosowania tego leku u zwierząt._

Zapamiętaj: Antagoniści (spironolakton & eplerenon) aldosteronu wywierają działanie

ka r d io p r o tekcy j n e

T. M.