0000099

Oczopląs

błędnikowy

L badanego patrzącego na walce ten obracany w kierunku poziomym lub pionowym występuje oczopląs poziomy lub pionowy, lecz w kierunku odwrotnym aniżeli ruch walca. Brak oczopląsu wzrokowo-ruchowego jest zjawiskiem patologicznym; zdarza się przeważnie u chorych z ogniskiem w przeciw stronnym piacie skroniowym lub ciemieniowym, umiejscowionym pomiędzy korą mchową a drugim zakrętem czołowym. W przypadkach jednoimiennego niedowidzenia połowiczego brak jest również oczopląsu wzrokowo-ruchowego, zwłaszcza jeśli przedmioty obserwowane poruszają się od połówki ślepej ku połówce zachowanego pola widzenia. Receptorem tego oczopląsu jest siatkówka, skąd bodźce biegną szlakami wzrokowymi do kory mózgowej, a dalej drogą korowo-ezwuraczą do jąder nerwów ruchowych oczu w pniu mózgu.

2.    Oczopląs błędnikowy występuje również u ludzi zdrowych przy podrażnieniu błędnika. Tutaj receptorem są kanały półksiężycówate, w których ruchy endoiimfy stają się bodźcami dla nerwów przedsionkowych. Wywołać go można przez podrażnienie błędnika bądź to bezpośrednie, bądź to za pomocą ruchów głowy lub ciała. Do pierwszego z wymienionych celów służy badanie na krześle obrotowym sposobem B a rany’e g o. W' następstwie obracania badanego na takim krześle, przeciętnie 10 obrotów w ciągu 20 sekund, występuje oczopląs z pochyleniem głowy i ciała w kierunku obrotów; po zaprzestaniu kręcenia oczopląs ma kierunek przeciwny obrotom. Obroty powodują podrażnienie obu błędników, większe jednakże po stronie przeciwnej, aniżeli kierunek obrotów a więc jeśli obroty mają kierunek w prawo, wówczas oczopląs jest lewostronny. Próba ta pozwala na określenie, który z błędników- jest zniszczony , wówczas bowiem nie wystąpi oczopląs w stronę błębnika uszkodzonego.

Bezpośrednio drażnimy błędnik albo za pomocą p roby k a 1 o r y c z-n e j Poliizcra-Barany’ego, albo za pomocą próby galwanicznej Babińskiego. Próba kalory czna Barany‘ego, polega na przestrzy kiwaniu zewnętrznego przewodu słuchowego 10 ml lub tylko kilkoma ml wody zimnej (15—20°), bądź ciepłej (40—45°). W razie przestrzy kiwania wodą zimną, np. ucha lewego, wystąpi oczopląs w stronę przeciwną, tj. prawą wraz z odchyleniem głowy i wyciągniętych rąk oraz padaniem w tę samą stronę, tj. lewą. Odwrotny wynik otrzymuje się przy posiłkowaniu się wodą ciepłą. W przypadku zniszczenia jednego błędnika nie występuje oczopląs w stronę błędnika uszkodzonego.

To samo zadanie spełnia próba galwaniczna polegająca na przepuszczeniu prądu galwanicznego przez ucho; wówczas oczopląs prz\ zaniknięciu obwodu ma kierunek do katody . Oczopląs błędnikowy jest to oczopląs rytmiczny, którego faza powolna jest pochodzenia błędnikowego, faza s/.\ hka zaś pochodzi z ośrodkowego układu nerwowego.

O czop!iis odruchowy

3.    Oczopląs odruchowy słuchowy powstać może u ludzi zdrowych na skutek zbyt głośnych podrażnień dźwiękowych.

90