0137

Bogdan Rączkowski - BHP w praktyce Rozdział 6

MIKROKLIMAT - ŚRODOWISKO TERMICZNE

Środowisko termiczne, czyli warunki cieplne miejsca pracy człowieka, jest ważnym czynnikiem wpływającym na jego samopoczucie, zdrowie, wydajność pracy, a także na bezpieczeństwo i higienę pracy.

Dlatego ważną rzeczą jest zapewnienie pracownikowi komfortu cieplnego, czyli takich warunków, w których człowiek ubrany stosownie do rodzaju i warunków pracy nie odczuwa chłodu lub gorąca w czasie jej wykonywania. Występuje więc stan równowagi cieplnej całego ciała. Na tę równowagę cieplną mają wpływ parametry charakteryzujące powietrze, jak:

•    temperatura,

•    wilgotność względna,

•    prędkość ruchu powietrza,

•    promieniowanie cieplne.

Oprócz wyżej wymienionych parametrów na równowagę cieplną ciała ludzkiego wpływają także: aktywność fizyczna człowieka, metabolizm, oporność cieplna odzieży (izolacyjność), stosunek pola powierzchni ciała okrytego odzieżą do pola odkrytego, temperatura powierzchni odzieży.

Ocena środowiska termicznego opiera się na normach International Organization for Standardization (ISO), czyli Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej.

Dla środowiska gorącego stosuje się wskaźnik WBGT, dla środowiska umiarkowanego - PMV i PPD, dla zimnego zaś - WCI i IREQ.

Mikroklimat gorący [X 623]

Mikroklimat gorący na stanowiskach pracy charakteryzowany jest przez wskaźnik obciążenia termicznego WBGT [Wet Bułb Globe Temperaturę). Wskaźnik ten uwzględnia wpływ temperatury, prędkość ruchu powietrza, wilgotność bezwzględną powietrza oraz średnią temperaturę promieniowania otoczenia.

Wykonuje się pomiary temperatury wilgotnej naturalnej i temperatury poczernionej kuli oraz temperatury powietrza - na następujących poziomach:

•    przy pracy stojącej:

-    0,1; 1,1; 1,7 m od poziomu podłogi w środowisku termicznym niejednorodnym (wahania wartości wskaźnika ponad 5%),

-    1,1 m w środowisku jednorodnym,

•    przy pracy siedzącej:

-    0,1; 0,6; 1,1 m w środowisku termicznym niejednorodnym,

-    0,6 m w środowisku termicznym jednorodnym.

Wartość średnią wskaźnika WBGT oblicza się według wzoru:

mGT- ^WBGT^’⁺ (²' ^WBGT^J ⁺ WBGTkos,kiunó_S

4

Uzyskane średnie wartości wskaźnika WBGT porównuje się z dopuszczalnymi wartościami uwzględniającymi metabolizm, aklimatyzację oraz prędkość przepływu powietrza. Dopuszczalne wartości wskaźnika umożliwiające realizację podstawowych funkcji przez pracownika na danym stanowisku pracy nie powinny przewyższać wartości podanych w tabeli.

Klasa tempa metabolizmu lilii	Tempo meta ' , '■ • odniesione do jednostki powierzchni skóry [W/m^2]	piWi holizmu [M] całkowite (przy średniej ; powierzchni skóry 1,8 m^J) [W] •	Wartość odni Osoba zaaklimatyzowana w środowisku gorącym : :U'1 i ' iBpBpWP^1:		esienia WBGT Osoba mezaaklimatyzowana w środowisku gorącym
0 (spoczynek)	M <65	M < 117	33		32
1	65 < M <130	117 <M <234	30		29
2	130<M<200	234 < M <. 360	28		26
3	200 < M <. 260	360 < M <. 468	nieodczuwalny ruch powietrza 25	odczuwalny ruch powietrza 26	nieodczuwalny ruch powietrza 22	odczuwalny ruch powietrza 23
4	M > 260	M >468	23	25	18	20

UWAGA - Podane wartości ustalono, przyjmując dopuszczalną temperaturę 38°C mierzoną w odbytnicy osoby eksponowanej na gorące środowisko.

Oznaczenie metabolizmu - jednego z istotnych składników obciążenia termicznego, wiąże się z pomiarem ilości ciepła wytworzonego wewnątrz ciała ludzkiego. Energia metabolizmu, stanowiąca całkowitą ilość energii przetworzonej wewnątrz ciała, jest więc dobrym miernikiem jej oceny w przemysłowym środowisku pracy.

Metabolizm należy oznaczać na podstawie specjalnych tablic lub w przypadku niemożności takiego oznaczenia - ograniczyć się do podziału pracy na pięć głównych klas (tak jak w powyższej tabeli w kolumnie „Klasa tempa metabolizmu”) i w sposób przybliżony na podstawie poniższej tabeli określić przyrost metabolizmu.

271