014 3

„pływającą” świecę. Po kilku minutach widzimy, że spala się ona lejkowato - płomień drąży w korpusie głęboki stożek. Dookoła pozostaje cieniutka ścianka z tworzywa świecy, która nie pozwala wodzie zalać płomienia.

Wyjaśnienie: Woda odprowadza ciepło od świecy, tak że jej zewnętrzna warstwa nic osiąga temperatury topnienia i wrzenia. W osk nie może odparować i spalić się.

Wykorzystujemy:

miskę z wodą, śrubę lub gwóźdź, świecę, zapałki.

12. Robimy rzymski kaganek oliwny

Rzymianie oświetlali swoje domostwa lampkami oliwnymi z gliny lub metalu. Do tłuszczu dodawali pokruszony rdzeń sitowia, czego jednak nie polecamy w naszym doświadczeniu ze względu na powstające opary .

Lampkę oliwną najprostszej konstrukcji’ otrzymamy, gdy do płaskiej miseczki szklanej przytwierdzimy plasteliną kawałek grubego sznurka o długości 4 cm (rys. 7a). Miseczkę napełnimy wodą do wysokości około 2 cm. Na wodę wiejemy warstwę oleju jadalnego o grubości 1 cm. Wystającą część sznura nasycimy także olejem. Gdy teraz zapalimy sznur, który działa jak knot świecy, będziemy mieli przez jakiś czas świecącą lampkę oliwną.

Rys. 7a. Rzymski kaganek oliwny (kamyki służą jako obciążenie i dodatkowe odprowadzenie ciepła)

W sklepach'można niekiedy kupić „Pływające świece” w postaci plastikowych pojemniczków z przytwierdzonym knotem. Wkłada się je do naczynia z wodą i ..zasila" oliwą do sałatek.

Wykorzystujemy;

olej jadalny, sznur, plastelinę, szklaną miseczkę.

13. Świeca z szafki kuchennej

Ozdobny kieliszek, pucharek do wina lub czarka do szampana mogą stać się „obudową” świecy. Naczynie nie musi być żaroodporne, ponieważ temperatura podczas spalania nie będzie wysoka. W niedużym garnku z dziubkiem ogrzewamy na małym płomieniu kuchni domowej tłuszcz kokosowy (masło roślinne), dopóki nie stanie się płynny. Kieliszek napełniamy w 3/4 solą kuchenną. Wtykamy do niej bawełniane sznurowadło lub knot świecy tak, by wystawiał na 1 cm. Sól służy tylko do utrzymywania knota, który w płynnym tłuszczu przewracałby się. Teraz ostrożnie wlewamy roztopiony tłuszcz na sól. Drutem do robótek nakłuwamy kilkakrotnie warstwę soli, by lepiej nasiąkła tłuszczem (rys. 7b)\

Pr/cd zapaleniem nasycamy knot odrobiną oleju-będzie się lepiej palił. Nasza świeca z kuchennej szalki jest już gotowa i może palić się

Płynny tłuszcz

^{R>s b} Świeca z kuchennej szafki

27