015 4

15

przebiegu choroby ze zmniejszoną objętością wyrzutową serca grozi niedociśnieniem! stąd nie stosuje się w tej chorobie leków, które mocno rozszerzają tętnice).

Działania niepożądane:

•    hipotensja (czyli zbyt niskie ciśnienie)

•    zaburzenia rytmu serca (spadek ciśnienia krwi związany z silnym rozszerzeniem tętnic po podaniu pochodnych dihydropirydyny może prowadzić do odruchowej tachykardii)

•    objawy niewydolność mięśnia sercowego (dotyczy to werapamilu —> ze względu na działanie inotropowo ujemne)

•    przerost dziąseł u psów (amlodypina)

Przeciwwskazania:

•    leki o silnie ujemnym działania inotropowym (tj. werapamil i diltiazem) nie powinny być stosowane u pacjentów z niewydolnością serca na tle dysfunkcji skurczowej (ryzyko pogłębienia dysfunkcji skurczowej); czasami pochodne dihydropirydyny bywają stosowane w tego typu niewydolności, jeżeli nie udaje się uzyskać odpowiedniej redukcji obciążenia następczego z zastosowaniem ACEI. Należy jednak zaznaczyć, że z uwagi na ujemne działanie inotropowe stosowanie amlodypiny i innych pochodnych dihydropirydyny u zwierząt z niewydolnością na tle dysfunkcji skurczowej jest obecnie kontrowersyjne (w związku z tym nie podałem tego we wskazaniach).

•    bradykardia (dotyczy to werapamilu i diltiazemu ze względu na ich działanie chronotropowo ujemne)

•    ciąża i laktacja Interakcje:

>    stosowane razem z glikozydami podnoszą ich stężenie we krwi, co może powodować ujawnienie ich działań toksycznych

>    nie należy stosować werapamil i diltiazemu z P-adrenolitykami (—> sumowanie się ujemnego działania inotropowego i choronotropowego); dopuszcza się stosowanie diltiazemu z [3-blokerem u kotów z niewydolnością serca na tle dysfunkcji rozkurczowej występującą w przebiegu kardiomiopatii przerostowej, jeżeli monoterapia z jednym z tych leków nie przyniosła odpowiedniego efektu.

2) Nieselektywni antagoniści receptorów a- i p-adrenolitycznych (nieselektywne ai- i 0-adrenolityki)

•    labetalol (Trandatę)

•    celiprolol (Selectot)

•    karwedilol (Dilatrend)

Mechanizm działania i efekty farmakologiczne: ze względu na działanie dla ai-adrenolityczne leki te rozszerzają naczynia, natomiast w wyniku działania (3-adrenolitycznego (inotropowo- i chronotropowo ujemnego) zmniejszają objętość wyrzutową i minutową serca. Takie działania prowadzą m.in. do:

•    zmniejszenia zapotrzebowania na tlen przez mięsień sercowy (ekonomizacja czynności serca)

•    zmniejszenia obciążenia następczego serca

•    spadku ciśnienia krwi (zauważ: spadek ciśnienia krwi jest wynikiem: rozszerzenia tętnic i zmniejszenia objętości wyrzutowej serca [jako wynik ujemnego działania inotropowego])

•    hamowanie niekorzystnego remodelingu mięśnia sercowego Zastosowanie kliniczne:

•    Obecnie leki te nie wchodzą w skład zalecanych schematów leczenia nadciśnienia u małych zwierząt (uznajemy więc, że mogą być stosowane w sytuacji gdy leki I, II, III i IV okażą się nieskuteczne, lub będą przeciwwskazane).

•    U ludzi są stosunkowo rzadko stosowane w terapii choroby nadciśnieniowej; głównie dotyczy to przypadków, w których współistnieje nadciśnienie i choroba niedokrwienna serca (co wynika z powyższych efektów farmakologicznych).

By the way: labetalol jest dopuszczony do leczenia nadciśnienia u ciężarnych, gdyż nie wywiera działania teratogennego i embriotoksycznego. Co więcej, ma nawet wpływać korzystnie na dojrzewanie płodu i produkcję surfaktantu.

Farmakologia układu krążenia, oprać. Tomasz Maślanka, KFiT, WMW, UWM w Olsztynie