0205

Kiedy do ucha zewnętrznego dochodzi fala głosowa, zmiany ciśnienia wprawiają bębenek w wymuszony ruch drgający. Ruch ten poprzez kostki słuchowe ucha środkowego: młoteczek, kowadełko, strzemiączko, przekazywany jest na błonę okienka owalnego. Drgania błony okienka owalnego wprowadzają w ruch ciecz (perilimfę) wypełniającą przewody ślimaka. Ciśnienie potrzebne do tego celu zapewnia ucho środkowe, które pełni

Ryc. 11.8. u Ucho ludzkie. Ucho zewnętrzne: 1 — małżowina; 2 — przewód słuchowy zewnętrzny:

3    — bębenek. Ucho środkowe; kosteczki słuchowe: 4 — młoteczek; 5 — kowadełko: 6 — strzemiączko. Ucho wewnętrzne: 7 — ślimak; 8 — kanały półkoliste; 9 — kanał Eustachiusza; 10 — nerw słuchowy. b — Przekrój poprzeczny ślimaka: 1 — schody przedsionka; 2— schody bębenka; 3 — przewód ślimaka:

4    — błona Rcisnera; 5 — błona podstawna: 6 — komórki rzęsate narządu Cortiego; 7 — błona pokrywowa; 8 —• nerw słuchowy.

rolę wzmacniacza. Zmniejszona zostaje wprawdzie amplituda drgań, za to zwiększone zostaje ciśnienie. Wzmocnienie to zostaje uzyskane dwiema drogami. Z jednej strony układ kosteczek słuchowych działa jako dźwignia, co wyjaśnia ryc. 11.9, dzięki czemu na okienko

^ri    ^ri

owalne działa siła F., — —F_v w przybliżeniu — = 1,3. Z drugiej strony, powierzchnia

^r,i    ^r2

S₂ działania siły F_z na okienko owalne jest około 17 razy mniejsza od powierzchni S_l działania siły F₁ z bębenkiem. Ciśnienie działające na okienko owalne jest więc około 17 x 1,3 = 22 razy większe od ciśnienia, z jakim bębenek działa na młoteczek. Ze względu na straty związane z pokonywaniem oporu tarcia przyjmuje się, że wzmocnienie to wynosi około 17.

W uchu środkowym działają ponadto mechanizmy chroniące ucho wewnętrzne przed przeciążeniem dźwiękami o zbyt dużym natężeniu. Przy zbyt dużych siłach strzemiączko zamiast uciskać okienko owalne z większą siłą, wykonuje ruchy skręcające. Poza tym

nerw

Słuchowy

Ryc. 11.9. Schemat uproszczonego modelu ucha: A — ucho zewnętrzne: B środkowe; C — wewnętrzne. Zasada dźwigni: F₁r_l = F..r₂. Ciśnienia pjp₁ = F_iS_lIF₁S_i.