023(1)

23

Leki stosowane w zaburzeniach rytmu serca - leki przeciwarytmiczne

Leki przeciwarytmiczne maja różny mechanizm działania i są różnie kwalifikowane. Obecnie najczęściej stosowany jest podział zaproponowany przez Vaughan-Williamsa, gdzie podzielono te leki na 4 klasy:

Klasa I; Leki stabilizujące błony komórkow, tzw. „ stabilizatory błony komórkowej”

Mechanizm działania: blokują pobudzone, czyli otwarte kanały sodowe znajdujące się w układzie bodźcoprzewodzącym. Podstawowym działaniem elektrofizjologicznym tych leków jest zmniejszenie szybkości powstawania potencjału czynnościowego. Hamują pobudliwość i przewodnictwo w sercu.

Grupa IA - Leki przedłużające czas trwania potencjału czynnościowego

❖    chinidyna (Chinidinum sulfuricum, Kinidin durules) jest to izomer optyczny chininy, przedłuża okres refrakcji, działa chronotropowo ujemnie, zmniejsza pobudliwość mięśnia sercowego oraz działa inotropowo ujemnie.

Wskazania:

•    „odosobnione” migotanie przedsionków

•    nadkomorowe i komorowe pobudzenia dodatkowe Przeciwwskazania:

•    zaburzenia rytmu serca spowodowane zatruciem glikozydami

•    bradyarytmie

•    choroby wątroby

Interakcje: Nie stosować z lekami blokującymi kanały wapniowe i p-adrenolitykami (następowałoby sumowanie się efektów inotropowo ujemnych (—> niewydolność serca) i chronotropowo-ujemnych (nadmierne zwolnienie czynności serca) i glikozydami nasercowymi (sumowanie efektu chronotropowo ujemnego + wypieranie glikozydów z połączeń z białkami krwi).

❖    prokainamid (Procainamidum, Pronestyf), działanie podobne do chinidyny, ale po podaniu pozajelitowym nie wywołuje tak silnego spadku ciśnienia i zmniejszenia siły skurczu mięśnia sercowego; wskazania: jak przy chinidynie.

♦> dizopiramid (Rythmodan, Disocor)

❖    ajmalina (Gilurytmal)

Grupa IB - Leki skracające czas trwania potencjału czynnościowego

❖    lidokaina (Lidocainum hydrochloricum)

Zmniejsza automatyzm serca, ale nie hamuje przewodzenia bodźców w nim - nie zwalnia pracy serca; prawie nie działa inotropowo ujemnie.

Wskazania:

•    lek z wyboru u psów w leczeniu ostrych zaburzeń rytmu pochodzenia komorowego

•    zaburzenia rytmu serca pochodzenia komorowego spowodowane zatruciem glikozydami

•    daje słabe efekty lub jest nieskuteczna w leczeniu arytmii nadkomorowych

Środki ostrożności: stężenie leku w surowicy wzrasta w chorobach wątroby i jednoczesnym stosowaniu z propranololem; lidokaina powinna być stosowana z dużą ostrożnością u kotów, u których łatwo dochodzi do zatrucia.

❖    fenytoina (Epanutin, Phenytoinum) - stosowana rzadko; wskazaniem do jej podania są komorowe i nadkomorowe zaburzenia rytmu wywołane zatruciem glikozydami; nie powinna być stosowana u kotów.

❖    meksyletyna (Mexicord, Mexitil)

♦> tokainid (Tonocard)

Grupa IC - Leki nie wpływające na czas trwania potencjału czynnościowego

❖    enkainid

♦> flekainid (Almarytm)

Farmakologia układu krążenia, oprać. Tomasz Maślanka, KFiT, WMW, UWM w Olsztynie