0247

mu ciśnienie sprężyste byłoby większe od ciśnienia krwi p_lt więc siły sprężyste przywróć, stan równowagi przy r_v Napięcie sprężyste naczynia każdorazowo dostosowuje się do ciśnienia panującego w naczyniu, jest więc przez to ciśnienie kontrolowane.

W dotychczasowych rozważaniach brano pod uwagę wyłącznie bierne właściwości naczyń, tj. ich sprężystość. Nie uwzględniano ich zdolności naczynioruchowych, tj. zd 'iności

Ryc. 13.7. a - Zależność napięcia sprężystego T aorty i żyły głównej od promienia przekroju r; b — krzywa ABC: zależność napięcia sprężystego naczynia od promienia przekroju; punkty przecięcia krzywej ABC z prostymi T = p,r i T = p„r (wg prawa Laplace’a) wyznaczają promienie równowagi odpowiadające danemu ciśnieniu: T,, — napięcie sprężyste naczyń, T₃—T₃ — napięcie czynne.

do czynnej zmiany światła ich przekroju. Pobudzenie mięśni gładkich w ścianach naczynia powoduje jego skurcz. Podczas skurczu zmniejsza się promień przekroju. Jeżeli promień ten zmniejszy się np. od wartości r_x do r₂, a ciśnienie krwi p_x na ściany się nie zmieni, stan równowagi przesunie się do punktu któremu odpowiada napięcie naczyniowe T₃. Na to napięcie T₃ (odcinek B₀B_U ryc. 13.7) składają się: napięcie sprężyste naczyń T₂ (odcinek B₀B) oraz napięcie T₃—T₂ (odcinek BB_X), które nazwiemy napięciem czynnym, jest ono bowiem wynikiem czynności naczynioruchowej skurczu. W miarę zmniejszania się, wskutek nasilającego się skurczu, promienia przekroju naczynia zmniejsza się udział napięcia sprężystego (np. odcinek D₀D) \ znika ono dla promienia r₀ wyrażającego promień przekroju naczynia nieobciążonego. Zmniejszanie się przekroju naczynia związane jest ze

254