0278

278 ZABURZENIA NA TLE LEKOWYM

278 ZABURZENIA NA TLE LEKOWYM

Układ limbiczny

BIOLOGICZNA TEORIA PANIKI LĘKU IAGORAFOBII

Zgodnie z tą teorią przyczyną ataku paniki są zaburzenia w miejscu sinawym, niewielkim obszarze pnia mózgu. Lęk antycypacyjny, powstający przed kolejnym atakiem, miałby swoje źródło w układzie limbicznym. Unikanie przedmiotu fobii, reakcja uwarunkowana wynikałaby z działania przedczołowej kory mózgowej.

Źródło: Gorman i in„ 1989.

RYCINA 5.1

wypadków zespołu paniki (Goddard i in., 1996: McNally, 1994)

Rzeczywiście, ostatnio stwierdzono związek miedzy atakami paniki a inną strukturą śródmózgowia - centralną istotą szarą okołowodociągową (Gray. McNaughton, 1996). Jednocześnie okazało się, że środki oddziałujące na inny przekaźnik nerwowy -serotoninę - skutecznie zwalczają ataki paniki. Zwróciło to uwagę na możliwość zaburzeń w przekazywaniu serotoniny w wypadkach zespołu paniki, podobnie jak zaburzeń w przekazywaniu norepinefryny. Obecnie uważa się. że serotonina może wpływać hamująco na działanie norepinefryny w istocie szarej oraz w miejscu sinawym, neutralizując gwałtowne przypływy norepinefryny, mające miejsce podczas ataków paniki (Goddard i in., 1996: Gray. McNaughton. 1996).

Ataki paniki są jednak tylko jednym z elementów zespołu paniki. Jak widzieliśmy, osoby nim dotknięte doznają również antycypacyjnego lęku przed ewentualnym kolejnym atakiem, a te z nich, które cierpią jednocześnie na agorafobię, unikają przedmiotu swojej fobii. Jest całkiem prawdopodobne, że różne obszary mózgu odpowiadają za różne aspekty tej choroby. Same ataki paniki wynikają z działania miejsca sinawego w pniu mózgu (i/lub istoty szarej w śródntózgo-wiu) i wiążą się z „burzą autonomicznego układu nerwowego” (Gorman i in.. 1989, s. 150). Często u ludzi, którzy doświadczyli jednego lub więcej ataków paniki, pojawia się antycypacyjny lęk przed kolejnym atakiem. Za ten lęk, związany z ogólnym poczuciem, że kolejny atak może się zdarzyć i będzie niebezpieczny, odpowiada układ limbiczny (część mózgu znajdująca się pod korą. bardzo ważna dla ludzkich emocji). Ponieważ między miejscem sinawym a układem limbicznym istnieją dobrze opisane połączenia, Gorman wraz z zespołem (1989) twierdzi, że ataki paniki mogą wzniecać zespól uogólnionego lęku lub lęk antycypacyjny: powtarzana stymulacja układu limbicznego wyładowaniami napięcia z miejsca sinawego (ataki paniki) może obniżać próg pobudzenia lęku w układzie limbicznym. Unikanie przedmiotu fobii, wy-