029(1)

29

Z czego wynika działanie lecznicze p-adrenolitvków w chorobie niedokrwiennej serca?

Poprzez blokowanie receptorów pi w sercu, leki te:

❖    Zmniejszają siłę skurczu m. sercowego (działanie inotropowo ujemne)

❖    Zwalniają pracę serca (działanie chronotropowo ujemne)

Tym samym dochodzi do zwolnienia procesów metabolicznych w sercu i w konsekwencji zmniejszenia jego zapotrzebowania na tlen i substraty energetyczne. Dochodzi więc do wyrównania równowagi między zapotrzebowaniem a dostarczeniem tlenu i substratów energetycznych do mięśnia sercowego.

Nie zapominaj: w związku z tym, że leki te zmniejszają pracę mięśnia sercowego w granicach fizjologicznych, tj. bez negatywnego wpływu na funkcjonowanie układu krążenia, nazywamy je lekami „ekonomizuiacymi” czynność serca.

Zastosowanie kliniczne B-blokerów w chorobie niedokrwiennej serca:

❖ U człowieka (brak danych co do zwierząt) p-blokery nie działają w napadzie bólu dławicowego, lecz są przeznaczone tylko do leczenia długotrwałego - celem ich stosowania jest zapobieganie wystąpieniu objawów choroby niedokrwiennej serca. Są szczególnie skuteczne u osób cierpiących na dławicę piersiową wysiłkową.

Nie przerywają ani nie zapobiegają objawom choroby niedokrwiennej serca wynikającej ze skurczu naczyń wieńcowych (odmiana Prinzmetala), a nawet mogą je nasilać! Wynika to z tego, że p-adrenolityki nie tylko, że nie znoszą skurczu naczyń wieńcowych i obwodowych, lecz zwiększają opór naczyniowy (ponieważ blokują receptory pl i p2 adrenergiczne w naczyniach, efektem czego jest wzrost napięcia [oporu] naczyń), co dotyczy również naczyń wieńcowych, gdyż w nich przeważają receptory p-adrenergiczne.

Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego

Pod względem przyczyny nadciśnienie można podzielić na pierwotne i wtórne.

•    nadciśnienie pierwotne (zwane też samoistnym albo idiopatycznym) jest chorobą, w której nadmiernemu wzrostowi ciśnienia tętniczego nie towarzyszy żadna uchwytna przyczyna (przynajmniej w świetle dzisiejszego stanu wiedzy nie udaje się jej ustalić).

•    nadciśnienie wtórne to zaburzenie, w przypadku którego udało się ustalić przyczynę, zwaną w tym kontekście chorobą pierwotną; stąd zwane też jest nadciśnieniem objawowym

U ludzi najczęstszą formą nadciśnienia jest nadciśnienie pierwotne (ok. 90% przypadków choroby nadciśnieniowej). U małych zwierząt występuje ono znacznie rzadziej; jedne badania wskazują, że dotyczy to ok 20% a inne że mniej niż 10% przypadków nadciśnienia u kotów (niski odsetek pacjentów z nadciśnienie, pierwotnym może też mieć związek z tym, że część przypadków jest po prostu niezdiagnozowana, ponieważ w weterynarii rzadko bada się ciśnienie krwi w celach profilaktycznych). U małych zwierząt nieporównanie częściej diagnozuje się nadciśnienie wtórne, które może być wywołane różnymi chorobami. Należą tu: choroby nerek, nadczynność tarczycy, nadczynność kory nadnerczy, cukrzyca, nadczynność przytarczyc, hiperkalcemia, pierwotny aldosteronizm i in. Najczęstszą przyczyną nadciśnienia u małych zwierząt mają być choroby nerek. Przyjmuje się, że u większości psów i kotów z chorobami nerek występuje nadciśnienie. Mechanizmy patofizjologiczne prowadzące do nadciśnienia w chorobach nerek to zatrzymanie w organizmie sodu i wody oraz aktywacja układu RAA. Jeżeli jest to możliwe należy leczyć chorobą podstawową. Jeżeli nadciśnienie grozi powikłaniami narządowymi, niezależnie od leczenia choroby podstawowej (np. podawania leków przeciwtarczycowych u pacjentów z nadczynnością tarczycy) należy znormalizować podwyższone ciśnienie z zastosowaniem leków przeciwnadciśnieniowych. W większości przypadków nadciśnienia wtórnego u zwierząt nie ma możliwości leczenia przyczynowego; dotyczy to m.in. przewlekłych chorób nerek. W tym ostatnim przypadku normalizacja ciśnienie krwi nie tylko przeciwdziała powikłaniom narządowym nadciśnienia, ale także może hamować progresję choroby nerek.

Farmakologia układu krążenia, oprać. Tomasz Maślanka, KFiT, WMW, UWM w Olsztynie