02trudne nietrudne

Projekt oktadki Jarosław Zięba

Redaktor Mieczysława Decewicz

Redaktor techniczny Monika Rudnik-Kulikowska

ISBN 83-02-06656-7

© Copyright by Wydawnictwa Szkoln Warszawa 1997

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Warszawa 1997 Wydanie pierwsze Ark druk 2,0

Papier offset. kl. III, 70g, 61 x 86 cm Skład, łamanie I skanowanie ilustracji:

Druk PW „Totek" — Drukarnia im K Miarki v ul rtairki i Wigury 1

Oddajemy do rąk Państwa drugi tytuł z cyklu przeznaczonego do pracy z dzieckiem mającym trudności w czytaniu i pisaniu.

W tym zeszycie znajdują się ćwiczenia, które pomogą eliminować następujące błędy:

•    Zamiana liter b - d (rzadziej g - p), czyli podobnych obrazem graficznym, ale o odmiennym kierunku i położeniu elementów literowych.

•    Zamiana liter a-o (rzadziej m - n), które są do siebie podobne ogólnym kształtem. Nie są to błędy ortograficzne. Aby je usunąć, trzeba zastosować specjalne metody. Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu nie są przez dziecko zawinione. Nie wynikają one z mniejszej sprawności intelektualnej dziecka, jego złej woli czy lenistwa. Przyczyną kłopotów jest nieharmonijny (nierównomierny) rozwój dziecka w zakresie przetwarzania bodźców wzrokowych, słuchowych oraz w sferze ruchowej. Pisałam o tym obszernie w pierwszej publikacji.

Dziecko samo z tych trudności „nie wyrośnie”. Nie pozwolą mu one opanować wielu treści programowych, spowodują zaległości w nauce - to droga do drugoroczności. Trzeba więc zrobić wszystko, żeby dziecku pomóc. Nawet jeśli zajmie się nim specjalista - psycholog, od postawy Rodziców w znacznym stopniu zależy, czy trudności będą się zmniejszały, czy nasilały. Pomóżmy w tym, by proces uczenia się przebiegał prawidłowo.

Dlaczego b zamiast d, a zamiast o?

Przyczyną zamiany tych podobnych pod względem graficznym liter jest opóźnienie percepcji i pamięci wzrokowej. Dziecku z obniżonym poziomem spostrzegania wzrokowego (przypomnijmy, że chodzi o proces psychiczny, a nie wadę wzroku) trudno jest porównać, zapamiętać i odwzorować podobne układy literowe, np. sok-rok, smak-smok.

Poza opóźnieniem polegającym na nieprecyzyjnym globalnym (ogólnym) ujmowaniu kształtu jakiejś figury czy litery (mylenie a-o, m - n, I - t) może wystąpić zaburzenie kierunkowe, wyrażające się niewłaściwym rozpoznawaniem położenia pewnych elementów po stronie linii pionowej. Na przykład h dziecko z zaburzeniami percepcji wzrokowej może narysować jako h odwrócone. Na tej samej zasadzie będzie uporczywie mylić litery podobne graficznie, o odmiennym jednak kierunku i położeniu elementów: b - d, następnie g - p, u - n, m - w. Na niewłaściwy zapis tych liter może mieć także wpływ zaburzona orientacja w zakresie prawej i lewej strony własnego ciała i otaczającej przestrzeni -jest to wynik skomplikowanego procesu rozwojowego.

Przypomnijmy zasady wspólnej pracy z dzieckiem.

•    Od początku zabiegamy o sukces dziecka. Przekonujemy je, że zdobędzie umiejętność czytania i pisania, ponieważ bardzo dużo zależy tu od sprawności umysłowej, a dziecko ją posiada, poza tym umie już bezbłędnie wiele przeczytać. Aktualny poziom czytania dziecka zawsze traktujemy jako osiągnięcie.

•    Unikamy negatywnych ocen, które paraliżują psychicznie, zmniejszają samokontrolę, zniechęcają dziecko do pracy.

•    Nie szczędzimy dziecku pochwał i wyrazów uznania, wykorzystując do tego drobne nawet sukcesy: „No widzisz, nie mylisz już b - d".

•    Pracujemy o stałej porze, po krótkim przynajmniej wypoczynku, w pokoju dobrze przewietrzonym, w którym nikt i nic nie przeszkadza (telewizor, radio). Niekiedy, dla odprężenia i stworzenia kameralnego nastroju, włączamy spokojną muzykę.

1