053

c

•N

flł-

u

CL

fll

2

Z

r

Wydi użeni © c, */•

5.7. Wykres naprężenie - wydłużenie dla materiałów: 1) kruchego, 2) clęgliwego

nia umownego odnoszonego do przekroju początkowego próbki. Przebiegi naprężenia rzeczywistego i umownego różnią się rys.5.9.

Rzeczewiste naprężenie można określić podczas próby, mierząc ciągle przekrój próbki. Naprężenie rzeczywiste określa się:

A,

o

A

gdzie:

R - naprężenie umowne,

A_fj , A - przekroje początkowy i rzeczywisty.

W zakresie odkształcenia równomiernego objętość pozostaje niezmienna; a zatem

A • L = A • L = const. O o

A

o

L

L_Q+ AL

A

L

1 + £ .

o

Ł.

(5.20)

(5.18)

(5.19)

b

Zatem po podstawieniu do równania (5.18) otrzymamy:

^Rrz = R ( ¹ + e )    (5.22)

Wydłużenie rzeczywiste z kolei;

S_n

ln ( 1 + c ) = ln -- (5.22)

S

Dla wielu metali i stopów charakterystyczny jest paraboliczny przebieg umocnienia. Równanie rzeczywistej krzywej rozciągania można wówczas przedstawić wzorem;

K £

(5.23)

gdzie: K - stała, n - wykładnik umocnienia.

Do wyznaczania krzywych rozciągania wymagane jest odpowiednie oprzyrządowanie pozwalające na dokładny pomiar poszczególnych wielkości. Dla prawidłowego opracowania uzyskanych wyników konieczna jest znajomość metodyki pomiaru oraz umiejętność interpretacji wyników. Wyniki statycznej próby rozciągania ujmowane są w formie protokołu, który powinien zawierać:

~ dane dotyczące maszyny wytrzymałościowej (typ, maksymalne obciążenie oraz stosowany zakres pomiarowy siłomierza),

" typ przyrządu do pomiaru umownych wydłużeń trwałych i precyzją pomiaru,

oznaczenia identyfikujące próbkę, kształt i wymiary próbki przed badaniem, wymiary próbki po badaniu, prędkość przyrostu naprężeń lub wydłużenia, siły odpowiadające wyznaczonym wielkościom, wartości wyznaczonych wielkości.

Występowanie wad w strefie zerwania, stanowiących przyczyny zmiany wyników badania, temperaturę przeprowadzania próby.

99