GOSPODARKA WODNO -ELEKTROLITOWA | ||
Bilans wodny i elektrolitowy ustroju zarówno w warunkach fizjologicznych, jak i w stanie choroby jest wypadkową podaży i strat. | ||
Odwodnienie |
Podaż wody i elektrolitów może odbywać się w praktyce dwoma drogami: | |
• przez przewód pokarmowy • bezpośrednio do łożyska naczyniowego | ||
Utrata zachodzi przez: | ||
X1_. 1 |
• nerki • przewód pokarmowy • skórę • drogi oddechowe |
U zdrowego donoszonego noworodka bilans wodny kształtuje się następująco:
Źródło utraty/zysku |
Utrata/zysk |
ml/kg/24h |
1. perspiratio insensibilis - skóra - płuca |
utrata |
25 |
2. nerki (mocz) 3. przewód |
utrata |
50 |
pokarmowy (stolec) |
utrata |
10 |
4. procesy oksydacyjne |
zysk |
10 |
Zestawienie czynników wpływających na zwiększenie i zmniejszenie utraty wody z organizmy noworodka (Wg J J Pietrzyka Wybrane zagadnienia z pediatrii)
Czynniki zwiększające |
Mechanizmy/stopie ń zwiększenia parowania |
Czynniki zmniejszające |
Mechanizmy/ stopień zmniejszenia parowania |
Wcześniactwo |
Odwrotnie proporcjonalnie do wieku płodowego |
Wysoka, wilgotność otdcze ma/ęfazow oddechowych |
30%, gdy wilgotność wzrasta dwukrotnie |
ZZO |
Zależy od wentylacji minutowej/nawilżam a powietrza |
Inkubator z osłoną cieplną |
30 - 70% |
Temperatura otoczenia >od temperatury neutralnej |
Proporcjonalnie do wzrostu temperatury |
Plastikowe osłony cieplne |
30 - 70% |
Podwyższona temperatura ciała |
Może być trzykrotny |
Kremy i maści stosowane na skórę |
50% |
Wady rozwojowe ompnalocoele, wytrzewienie, wady cewy nerwowej |
Zależnie od rozległości defektu | ||
Podgrzewane łóżeczko, fototerapia |
50% | ||
Aktywność ruchowa, płacz, wysiłek oddechowy plącz |
70% |
Ponadto w sytuacjach patologicznych utrata wody zachodzi drogą:
• przetok jelitowych sztucznie lub naturalnie powstających,
• wszczepienia zastawek łączących przestrzenie
• płynowe OUN z jamą otrzewnową lub
• przedsionkiem serca,
• stanów związanych z rozległymi uszkodzeniami lub ubytkami skóry.
• Zarówno w zdrowiu, jak i w chorobie organizm dąży do utrzymania bilansu wodnego i elektrolitowego w granicach umożliwiających normalne funkcjonowanie ustroju.
• Odpowiedź ustroju jest zależna od dwóch podstawowych zmian fizykochemicznych płynów ustrojowych: osmolalności, objętości/ciśnienia.
• Przesunięcia w zakresie tych wskaźników podlegają ciągłej rejestracji przez dwa układy czujników:
• osmoreceptory
• baroreceptory