10076

1 Koszty przygotowania towarów do wysyłki i sprzedaży (K 1

-    koszty komisjonowania,

| koszty pakowania towarów,

-    koszty załadunku towarów,

-    koszty znakowania towarów,

-    koszty kształtowania asortymentu towarów.

6.    Koszty organizacji i zarządzania przepływem towarów i informacji (K_01k).

7.    Koszty świadczenia usług nabywcom (K„) [5, s. 104-105].

Przytoczoną strukturę całkowitych kosztów logistyki (K_L) przedstawić można w postaci następującej formuły :

Kl = K_m + K, +Kj + Kpi + Koik + K„,

Formula ta może przyjmować różne bardziej uszczegółowione postacie w zależności od zakresu działalności logistycznej przedsiębiorstwa w sferze dystrybucji. Pogłębiona identyfikacja i analiza kosztów przedstawionych w tej formule może stanowić dobrą podstawę procedur racjonalizujących procesy w systemie logistycznym i w całym obrocie towarowym.

Główne zadania rachunku kosztów logistyki w obrocie towarowym sprowadzają się do objęcia nim całokształtu tych kosztów, przyporządkowania i rozliczenia kosztów logistyki na poszczególne towary i miejsca ich powstawania, dla umożliwienia m.in. kontroli kształtowania się efektywności działania przedsiębiorstw i podejmowania racjonalnych decyzji. Kompleksowa analiza kosztów logistyki wymaga uwzględnienia wzajemnych związków poszczególnych elementów kosztów w całym systemie logistycznym oraz wszystkich czynności kosztotwórczych, rozproszonych na wiele różnych sfer działalności przedsiębiorstwa. Zatem niezbędne jest uwzględnienie każdego miejsca powstawania kosztów dla poszczególnych elementów kosztów.

Analiza kosztów logistyki musi bazować na rzeczywistych i wiarygodnych informacjach, urealnionych m.in. poprzez systemową analizę czynności logistycznych. Przy czym istotną sprawą jest dążenie do stworzenia sprawnego systemu ewidencji i informacji oraz rachunku kosztów uwzględniającego podstawowe przekroje dezagregacji kosztów, wspartego adekwatnymi metodami podziału kosztów w oparciu o pierwotne informacje źródłowe charakteryzujące badane procesy logistyczne.

Centra kosztów. Wiele fum do logistyki zalicza takie czynności (działania) jak: transport, magazynowanie, gospodarowanie zapasami, manipulacje materiałami i gospodarowanie opakowaniami przemysłowymi (zbiorczymi). Te rodzaje działalności są ze sobą ściśle powiązane. Patrząc na nie jak na centra kosztów, można dokonać wszechstronnych analiz relacji trade-offs, mogących zaowocować obniżką kosztów całkowitych i/lub lepszą obsługą. Podział na różne centra kosz-

tów lub centra czynności to drugi możliwy przekrój analizy systemu logistycznego. Analiza może wykazać, że obniżka całkowitych kosztów logistyki jest najczęściej wynikiem przeciwstawienia jednego centrum czynności innemu, np. zmiana rodzaju transportu z kolejowego na samochodowy może spowodować obniżkę kosztów magazynowania i utrzymania zapasów, ale jednocześnie może w takim stopniu zmniejszyć koszty transportu i utraconej sprzedaży, że ostatecznie obniżą się koszty całkowite (tabela 17).

Tabela 17. Analiza całkowitych kosztów logistyki w przypadku zmiany środka transportu na droższy w zl

Centra kosztów	Transport
	kolejowy	samochodowy
Transport	12,00	16,80
Zapasy	20,00	15,00
Opakowania	18,00	12,80
Magazynowanie	6,00	3,00
Koszt sprzedaży	8,00	4,00
Koszt utraconej sprzedaży	60,00'	52,00"
Koszt całkowity	124,00	103,60

a - koszt jednostkowy

Źródło: Coyle J.J., Bardi EJ., Langley C.J.Jr., Zarządzanie logistyczne, PWE, Warszawa 2002, s. 76.

Innym przykładem jest zwiększenie liczby magazynów, co spowoduje wzrost kosztów magazynowania i utrzymania zapasów, ale jednocześnie może w takim stopniu zmniejszyć koszty transportu i utraconej sprzedaży, że ostatecznie obniżą się koszty całkowite (tabela 18).

Tabela 18. Analiza całkowitych kosztów logistyki w przypadku zwiększenia liczby magazynów w zł

Centra kosztów	System 1 (3 magazyny)	System 2 (5 magazynów)
Transport	3 400 000	2 000000
Zapasy	6 000 000	8 000000
Magazynowanie	2 400 000	4 000000
Koszt utraconej sprzedaży”	1 400000	400000
Koszt całkowity	13 200 000	14 400000

a- koszt oczekiwany - ustalony na podstawie prawdopodobieństwa braku zapasów wyrobów gotowych, gdy klienci chcą nabyć te wyroby Źródło: Coyle JJ., Bardi EJ., Langley C.J.Jr., Zarządzanie logistyczne, PWE, Warszawa 2002, s. 76.