10066

Koszty logistyki przedsiębiorstw

Koszty

sprzedaży

2 PRZEPŁYW MATERIAŁÓW I TOWARÓV

1 magnzY-tłownnia manuałów

zakupio

nych

magazy

nowania

L'

wyiobów

Solowych

Rys. 45. Typowy łańcuch logistyczny

Źródło: 3. Majewski, Tworzenie i wykonyslanie zbiorów informacji o kosztach logistycznych, „Logistyka” 1995, nr 2, s. 22.

Gromadzenie kosztów logistyki tego łańcucha umożliwia ich rejestrowanie w sposób otwarty i w pełni modyfikowalny. Oznacza to, że zbiory zawierające informacje o kosztach logistyki są poddawane dowolnym modyfikacjom realizowanym bezpośrednio przez użytkownika, który sam definiuje obszary poddawane obserwacji oraz sam dopisuje, usuwa lub zmienia pozycje analityczne kosztów. Transport wewnątrzzakładowy można analizować na dwa sposoby poprzez obserwowanie go w postaci zagregowanej lub rozłożonej proporcjonalnie w poszczególnych obszarach obserwacji. Należy przy tym pamiętać, żeby unikać podwójnego rejestrowania tych samych wartości. Ujęcie zagregowanych kosztów np. transportu wewnątrzzakładowego jest możliwe, ale po zgrupowaniu kosztów transportu zaobserwowanych w poszczególnych ogniwach łańcucha. Innymi słowy, na koszt transportu wewnątrzzakładowego mogą wpływać elementarne koszty logistyczne. związane z transportem, np. konserwacja, paliwo, energia elektryczna itp.,

jako suma kosztów ogniw łańcucha logistycznego.

Można sformułować specjalną procedurę, za pomocą której będzie możliwe zdefiniowanie dowolnego kosztu zagregowanego z dowolnych pozycji analitycznych. Istotą zagadnienia jest natomiast transpozycja dotychczasowego rodzajowego układu kosztów w nowy układ kosztów elementarnych, możliwych do wyodrębnienia w poszczególnych ogniwach łańcucha logistycznego. Obszarami

obserwowania kosztów logistyki są:

1.    Czynności związane z zakupami

2.    Dział Zaopatrzenia

3.    Magazyn Zaopatrzenia

4.    Magazyn Zbytu

5.    Dział Zbytu

6.    Czynności związane ze zbytem

ŻAKU

DZZA

MAZA

MAZB

DZZB

ZBYT.

Podział łańcucha logistycznego na wymienione obszary jest pewnym uproszczeniem, dokonanym aby nie zaciemniać opisu, np. kilkoma magazynami lub dodatkowymi obszarami obserwowania kosztów logistyki. Metoda jest na tyle elastyczna, że pozwala na dołączenie dowolnej liczby obserwowanych obszarów oraz pozycji analitycznych. Jedynym ograniczeniem jest w zasadzie sprawność organizacyjna wyodrębniania kosztów logistyki w obserwowanych obszarach. Zakres obserwacji stanowi minimum niezbędne do przeprowadzenia analizy.

W celu zachowania pełnej elastyczności przedstawionej metody należy udostępnić dla niej niezależny rejestr pozycji analitycznych, czyli kosztów elementarnych obserwowanych w łańcuchu przepływu materiałów i towarów. Zawartość tego rejestru wynika wprost z układu rodzajowego kosztów, który ma na ogól odzwierciedlenie w zakładowym planie kont księgowych. Z punktu widzenia rozliczeń księgowych nie prowadzi się głębokiej analizy źródeł kosztów. Na ogół są to koszty wynikowe, rejestrowane z dokumentów finansowych. Z punktu widzenia logistyki należy mówić o rozszerzonym układzie kosztów, który został nazwany rejestrem kosztów elementarnych. Koszty elementarne muszą być rejestrowane poza kontami księgowymi, w specjalnych kartotekach na podstawie odczytów z mierników, rozdzielników, normatywów itp. Odpowiednie zagregowanie kosztów elementarnych powinno w konsekwencji dać wartości odpowiadające układowi rodzajowemu kosztów.

W rejestrze elementarnych kosztów logistyki zapisane powinny być nazwy kosztów poddanych obserwacji. Przedstawiony w tabeli 15. rejestr elementarnych kosztów logistyki wypełniany jest w sposób dowolny przez jednostkę stosującą tę metodę [31].

Tabela 15. Przykładowy rejestr elementarnych kosztów logistyki

Lp.

Nazwa

I Pozyskanie materiałów [Odbiór ilościowy (Kontrola jakościowa | Wynagrodzenia wraz z pochodnymi [Tworzenie dokumentacji Odsetki bankowe Konserwacja Dozór

Amortyzacja pomieszczeń

Amortyzacja sprzętu

Energia elektryczna na oświetlenie