10018

Koszty logistyki przedsiębiorstw

Tabela 3. Niedostateczne uwzględnienie przyczyn powstawania kosztów przy rozliczaniu kosztów materiałowych

Rzeczywiste wielkości wpływające | na rozmiary kosztów materiałowych	Wielkości stosowane w tradycyjnej 1 kalkulacji kosztów materiałowych
a liczba zamówień na materiały | liczba dostaw materiałów •    liczba kontroli materiałów | liczba przyjęć materiałów do magazynu •    liczba wydań z magazynu 11 wymagana powierzchnia magazynowa | • wartość zapasów magazynowych	•    ilość materiałów •    cena materiałów

Tendencja zbyt wysokiego obciążania materiału standardowego |

(duże narzuty mimo niewielkiego wykorzystania zasobów) ■

Tendencja zbyt niskiego obciążenia materiałów specjalistycznych!

(małe narzuty mimo względnie dużego wykorzystania zasobów) J

Źródło: G. Biekionis, A. Szychta, Rachunek kosztów jako narządzie przewagi konkurencyjnej w logistyce, „Controlling i Rachunkowość Zarządcza” 2001, nr 10, s. 41.

K. Ficoń wyraża pogląd, że problematyka kosztów logistyki należy do nąjtrud- I niejszych i najbardziej złożonych zagadnień, jakie stoją przed menedżerami logi-1 styki w przedsiębiorstwie [11 ]. Wynika to z dwóch zasadniczych przyczyn (rys. 3): I

1)    ze względu na organiczną jedność procesów gospodarczych istnieją ogromne I trudności natury formalnej i organizacyjnej na etapie jednoznacznej i w miarę precyzyjnej identyfikacji odrębnej kategorii kosztów odnoszonych wyłącznie do procesów i strumieni logistycznych;

2)    stosowane systemy klasyfikacyjne kosztów logistyki są bardzo rozbudowane i pozostają w silnych uwarunkowaniach i wzajemnych zależnościach, co utrudnia ich ścisłe szacowanie według rozłącznych kryteriów analitycznych. Jednocześnie autor podkreśla, że koszty logistyki są jednym z głównych kryteriów oceny efektywności stosowanych technologii logistycznych i w hierarchii ważności ustępująjedynie nadrzędnym standardom obsługi klienta. Minimalizacja kosztów logistyki jest podstawowym wymogiem operacyjnym realizowanym w przedsiębiorstwie rynkowym. Aby minimalizować wielkość ponoszonych kosztów logistyki, należy precyzyjnie określić ich formułę, najlepiej w postaci funkej i analitycznej, która może być dokładnie badana i analizowana za pomocą ścisłych metod rachunku ekonomicznego.

O

Organiczna jedność procesów gospodarczych

Brak formalnych procedur	kosztów logistyki	Silne związki z innymi
finansowo-księgowych		kosztami gospodarczymi

Rys. 3. Ranga kosztów logistyki w działalności gospodarczej Źródło: K. Ficoń, Procesy logistyczne w przedsiębiorstwie, Wyd. Impuls Plus Consulting, Gdynia 2001, s. 351.

Koszty logistyki stanowią podstawowy miernik ilościowy sprawności i nowoczesności procesów logistycznych i dlatego tak ważna jest ich precyzyjna identyfikacja i szczegółowa specyfikacja zgodnie z aktualnymi potrzebami. Mają one bowiem duży wpływ na ogólny rezultat działalności gospodarczej przedsiębiorstwa i kształtowanie końcowego wyniku finansowego decydującego o poziomie rentowności przedsiębiorstwa.

Rachunek kosztów w przedsiębiorstwie, jako szerszy, obejmuje nieco węższy rachunek kosztów logistyki, jedyny rachunek problemowy zorientowany rynkowo, obejmujący również koszt obsługi klienta. Koszty logistyki, podobnie jak koszty innych procesów gospodarczych, obejmują wiele bardzo różnych, wzajemnie powiązanych ze sobą składników ponoszonych nakładów:

finansowych —► rzeczowych ^<—► czasowych *—► osobowych.

Generalnie, bez systemu rachunku kosztów przystosowanego do potrzeb logistyki zidentyfikowanie efektywności procesów logistycznych jest niezwykle trudne. Stąd też dokładne i kompleksowe analizowanie tych składników w różnych przekrojach i zestawieniach kosztowych jest bardzo żmudne i wymaga precyzyjnej ewidencji ilościowo-wartościowej i operatywnych systemów przetwarzania danych. Rachunek kosztów logistyki ze względu na bardzo rozległy zakres prowadzony jest najczęściej wycinkowo, w odniesieniu do wybranej dziedziny działalności logistycznej, w której udział kosztów logistyki jest relatywnie wymierny i łatwy do oszacowania.

O randze kosztów logistyki w działalności przedsiębiorstw decyduje fakt, że rachunek tych kosztów jest podstawą podejmowania istotnych decyzji gospodarczych. Wymierne wielkości kosztów wyrażone z reguły w postaci finansowej sta-

23