Koszty logistyki przedsiębiorstw
wane są przez jej niski poziom. W wypadku zbyt niskiego poziomu obsłu ■ w zakresie dostaw należą do tego np. utracone zamówienia i klienci lub koszty powstające przy załatwianiu reklamacji, zaś niskiego poziomu obsługi w zaopa trzeniu koszty powstające wskutek przerw w pracy lub konieczności dokonania przezbrojenia. Do kosztów logistyki należą koszty partii towarów, zmieniające się wraz z ich wielkością, które mają zostać wytworzone przez produkcję lub dostarczone przez dostawców. W przypadku partii produkcyjnych są to powstające w produkcji koszty przezbrojenia, o stałej wielkości dla każdej serii. W przypadku partii towarów zamawianych jest to część kosztów zamówienia, którą należy doliczyć do zakupu, a nie do kosztu fazy logistycznego opracowania zamówienia.
Hg Ig Koszty ogólne lub całkowite = (koszty obsługi zamówień + koszty transportu + koszty wysyłki + koszty zarządzania zapasami + koszty magazynu)
+ (koszty poziomu obsługi + koszty partii towarów)
Źródło: H.-Ch. Pfohl, Systemy logistyczne. Podstawy organizacji i zarządzania, ILiM> Poznań 1998, s. 32.
Jak wynika z rysunku 7, koszty ogólne decydujące o poziomie kosztów systemu logistycznego obejmują: koszty obsługi zamówień, koszty transportu, koszty wysyłki, koszty zarządzania zapasami, koszty magazynu, koszty poziomu obsługi i koszty partii towarów. Szczególnie ważna jest relacja: koszty globalne a cel systemu logistycznego.
Myślenie kategoriami kosztów ogólnych lub całkowitych ma duże znaczenie dla decyzji logistycznych, gdyż systemy logistyczne charakteryzują się dużąkon-fliktowością celów w zakresie kosztów. Ze względu na wymierny charakter realizacji celu przy ponoszonych nakładach na jego osiąganie występują konflikty kosztów logistyki, których liczba i zakres są zróżnicowane. Obniżenie kosztów w jednym podsystemie powoduje często zwiększenie kosztów w innym i nazywane jest konfliktem celów w zakresie kosztów, co przedstawiono w tabeli 5. Zadaniem logistyki w tym przypadku jest zrównoważenie występujących sprzecznych celów w zakresie zwiększania kosztów.
Tabela 5. Konflikty kosztów cząstkowych w kosztach ogólnych występujące w systemie logistycznym
Obniżenie kosztów w poszczególnych dziedzinach |
może |
spowodować podniesienie kosztów w innych dziedzinach |
Transport Opakowanie Obsługa zamówień Zakup Obsługa klienta Gospodarka magazynowa |
Koszty ogólne |
Zapasy magazynowe Uszkodzenia w transporcie Transport Zapasy magazynowe Magazyny zewnętrzne Produkcja |
Źródło: H.-Ch. Pfohl, Systemy logistyczne. Podstawy organizacji i zarządzania, ILiM, Poznań 1998, s. 33, na podstawie rys. 13.
Myślenie kategoriami logistycznymi nie jest jednak nigdy myśleniem tylko kategoriami kosztów, ale również usług. Powstanie kosztów logistyki jest uzasadnione tylko wtedy, jeżeli są one powodowane przez odpowiednie usługi logistyczne. Wymaganie niskich kosztów logistyki stoi w sprzeczności z wymaganiem szerszego asortymentu usług logistycznych [35].
Problemy współzależności kosztów należy rozpatrywać z kategoriami logistycznymi zmierzającymi do przyjęcia nadrzędnego charakteru kategorii kosztów w odniesieniu do celu systemu logistycznego. Wpływ jednej pozycji kosztów na inne jest znacznie zróżnicowany. Rodzaj przedsiębiorstwa i charakter przepływu materiałów w łańcuchu logistycznym mogą wpływać na zależności między poszczególnymi pozycjami kosztów. Charakterystyczną cechą systemów logistycznych jest występowanie konfliktów kosztowych o zróżnicowanym charakterze i sile. Zasadnicze współzależności podstawowych kosztów logistyki wynikają ze współzależności określonych działań logistycznych podejmowanych przez różne piony funkcjonalne przedsiębiorstwa. Za typowy przykład konfliktu kosztów