10033

Koszty logistyki przedsiębiorstw

5.1. Zakres i przekroje strukturalne kosztów logistyki

Procesy logistyczne obejmujące zarówno procesy rzeczowe, informacyjne, k i pewne elementy procesów finansowych powodują powstawanie określonych kosztów, nie zawsze w praktyce identyfikowane z kosztami w ścisłym tego słow_aznaczeniu. Mają one jednak wpływ na kształtowanie wyniku finansowego przed-siębiorstwa, który zależy od takich kompleksów zdarzeń gospodarczych jak:

| zużycie pracy żywej oraz środków i przedmiotów pracy oraz usług obcych związanych z realizacją procesów logistycznych;

| wydatki pieniężne stanowiące część produkcji dodanej, a będące składnikiem kosztów działalności, np. podatki od nieruchomości i środków transportowych, koszty zamrożonego kapitału;

• nadzwyczajne ubytki majątku wynikające z niesprawności procesów logistycznych, np. kary nałożone przez dostawców i odbiorców, straty z tytułu ziej jakości produkcji i starzenia się zapasów;

• utracone potencjalne przychody wynikające z niesprawności procesów logistycznych, np. braku zapasów wyrobów, na które jest popyt, bonifikaty i upusty cenowe [41].

Wymienione składniki kosztów logistyki oraz skutki procesów logistycznych mają różną treść ekonomiczną i znajdują zróżnicowane odzwierciedlenie w ewidencji, a także w rachunku kosztów i wyników przedsiębiorstwa. Na tej podstawie możemy wyróżnić trzy podstawowe ujęcia tych kosztów i skutków finansowych w rachunku przedsiębiorstwa - rysunek 12. Pierwsza grupa to koszty logistyki sensu stricto, znajdujące wyraz w rachunku kosztów przedsiębiorstwa. Druga grupa to koszty zdarzeń nadzwyczajnych, zaś trzecia utracone potencjalne przychody pieniężne przedsiębiorstwa [41].

Rys. 12. Zakres kosztów logistyki

Źródło: Cz. Skowronek, Z. Sarjusz-Wolski, Logistyka w przedsiębiorstwie

PWIi. Warszawa

Koszty logistyki sensu stricto stanowią główny ciężar w strukturze kosztów i związane są bezpośrednio z: realizacją określonych procesów logistycznych (zakupy materiałowe, transport, magazynowanie, opakowanie, sprzedaż wyrobów gotowych), utrzymaniem niezbędnych standardów obsługi klienta i wyrobu oraz zachowaniem odpowiedniej pozycji rynkowej przedsiębiorstwa, a także tworzeniem części produkcji dodanej jako wydatki związane z zamrożeniem kapitału i opłatami. Koszty zdarzeń nadzwyczajnych strat i ubytków majątku i środków gospodarczych z tytułu prowadzenia działalności logistycznej spowodowane są nieodpowiednimi standardami i jakością zarówno surowców jak i wyrobów, stratami z tego tytułu, różnymi upustami, rabatami, karami i czynnikami losowymi. Koszty utraconych korzyści są najczęściej wynikiem braków odpowiednich zapasów magazynowych, na które wystąpiło zapotrzebowanie rynkowe lub produkcyjne oraz niezgodnej z umową obsługi klientów i pogorszenia pozycji rynkowej przedsiębiorstwa.

W literaturze cel zastosowania logistyki jest definiowany często w sposób uproszczony jako znajdowanie optymalnego punktu między kosztami logistyki i poziomem usług dostawczych. Zadania realizowane w systemie logistycznym przedsiębiorstwa wymagają ponoszenia kosztów, a określenie ich wpływu na lepsze efekty wymaga rozwiązania licznych zadań optymalizacyjnych. Koszty całkowite (globalne) funkcjonowania systemu logistycznego w przedsiębiorstwie dotyczące poszczególnych zadań logistycznych i ich wzajemne powiązania przedstawia rysunek 13.

Rys. 13. Koszty całkowite (globalne) funkcjonowania systemu logistycznego w przedsiębiorstwie

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J.R. Stock, D.M. Lambert, Strategie Logistics Management, 2-nd cd., Homewood, II., 1987, s. 42.