100 42

IV PODGÓRSKIE KARPATY - BESKIDY I POGÓRZE KARPACKIE 55

rpat uległ jeszcze dwukrotnie wydźwi-k fonicznych towarzyszyły również wy-i>Tłi obrzeżeniu Pienin(Wżar — 767 m w okolicach Szczawnicy) i cieszynitów

modelowanie rzeźby Karpat przez h części brzeżne, a więc strefy dzisiej-lia pasma Beskidów, mające charakter ia Karpat u schyłku trzeciorzędu są wyraźnie w profilach zboczy. Wyższa kiego, świadcząca o działaniu denu-a przełomie miocenu i pliocenu i obe-250 m ponad dnem dolin karpackich, rgo ciągnąca się na wysokości około idacji dolnoplioceńskicj, po którym, mignięcie Karpat, co wywołało nową która przetrwała do chwili obecnej, ylko podczas zlodowacenia krakow-a Karpackiego, gdzie do wysokości lżenia skandynawskiego i wsunął się ie pokryte lodowcami pasma Karpat,

), powlekały się grubym płaszczem Ina denudacja tego obszaru dopro-iw i rozwoju krajobrazu przypomi-

>y Karpat jest powszechnie wystę-cznymi, zarówno przebiegu pasm imi obniżeń.

przedstawioną juz w rozdziale do-/ miarę wzrostu wysokości nad po-rzedstawiono na załączonym prze-oszczególne piętra przyjęto średnie fólnej prawidłowości zależnych od również interesujące zjawisko sto-północy: w Beskidach wszystkie taznacza się wyraźna powszechnie jwymi i północnymi. Z sześciu do —2°), umiarkowanie zimnego iego( i 2¹ do *M^C), umiarkowanie ?o (4 6° do +8 ') — w Tatrach ich (z wyjątkiem wierzchołka Ba-

■if maj z EIDJ CD f E3«    EZ1 ^ EU u (SU *

eji⁴ cm5 czj*

U    tS

Ryc. 12. Piętra klimatyczne i roilinne Karpatach Zachodnich (wg M. Hessa. T. Gerlacha. L. StarkUh

Granke pmiczcęUnych pc^tcr uznacnjt «ię tmlnio około 100 m wytrj iu południu nił na północy I. Pietra klunalwmc: I - sunno. 2 - umiarkowani* iimnr, 3 — bardzo cMortnr, l — diŁjdne. 5 - umiarkouai

0 — umurtwinif ciepłe

U. Pi«t/» roilmne: 7 — turni. 8 — hal. 9 — kotówlu. I0 — rt*la cSmcuo. 11 — rreU dołnrgo. 12 — podcćtikie. 13 — c termy roku. H — obtmy wsnietirt o prsowa-ize (pływu wody i dezradaoji. ID obaiary obniion o r-newadse akutnuJac,.. I

»hłi>mA»ch wód crurtto-uych i o odmiennym klimacie

matu umiarkowanie ciepłego. Klimat kotlin śródgórskich zmienia się również wraz z wysokością; kotliny są jednak z reguły obszarami chłodniejszymi od towarzyszących im pasm, a więc piętra klimatyczne są tam również obniżone.

Z piętrowością klimatyczną wiążą się bardzo ściśle piętra roślinne, zaznaczone również na przekroju klimatycznym. Niektóre z najniższych pasm Beskidów, nie przekraczające 1000 m, są zajęte pod uprawę, inne znajdują się w strefie lasów regla dolnego, poza który na ogół nie wykraczają.

Stacje	WytokoAi i w m n-p-m. |	S«dnie temperatury			Amplitud* C rocm*	>p»dynKrr* w mm
		iMtnii 1 Bpa 1 --
Beskid Śląski: Wisła Istebna Klimczok	433 596 1010	—3.2 -4.2 -5.6	16.2 15.6 12.7	6.7 6.1 4.4	19.4 19.8 18.3	1191 1050 1078
Beskid Średni: Maków	357	-2.6	18.0	7,7	20.6	879
Beskid żywiecki: Zawoja Markowe Szczawiny (Babia Góra)	538 1180	-3.9 -5.9	18.0 12.5	7.2 3.3	21.9 18.4	944 1440
Beskid Sądecki: Nowy Sącz Krynica Turbacz	292 589 1310	-5.2 -5.2 (•>	15.6 15.6 ()	5.6 5.6 2.8	20.8 20.8 (.1	719 853 1262