100B49

30 4. Wymiarowanie

NaJe/y unikać wzajemnego przecinania się linii wymiarowych i pomocniczych linii wymiarowych (rys. 4.5al

nnpmruinim przykładem przecinania się linii wymiarowych jest sposób wy mianowania Średnic podawanych na okręgach wspólśrodkowych (rys. 4.5b).

Odstęp pomiędzy równoległymi liniami wymiarowymi powinien być jednakowy i nie —ii j i ry niz ' mm. natomiast odstęp pomiędzy linią wymiarową i linią zarysu nie powinien być mniejszy niż 10 mm.

a)

ŹLE!!!

DOBRZE

LA

YL

35

pt

1l

TT

b)

Rys. 4 J. Sposoby prowadzenia linii wymiarowych [1], gdzie: a - przykład złego i prawidłowego wymiarowania elementu, b - przypadek wymiarowania średnic

Normy dopuszczają urywanie linii wymiarowych w odległości 2    10 mm po

przeciągnięciu ich poza środek okręgu lub oś symetrii, dla przypadków:

-    wymiarowania średnic okręgów (rys. 4.6a),

—    wymiarowania przedmiotu symetrycznego, który przedstawiony jest w półwidoku (rys 4.6 b,c) lub w półprzekroju (rys. 4.6d).

Rys. 4.6. Przykłady urywania linii wymiarowych dla; a - wymiarowania średnic okręgów, b, c - wymiarowania przedmiotu w półwidoku, d - wymiarowania przedmiotu w półprzekroju

Elementami zakończenia linii wymiarowej są znaki ograniczenia. Używane są dwa rodzaje znaków ograniczających linie wymiarowe, a mianowicie:

-    groty, tworzące ostrze z kątem wierzchołkowym od 15° do 90° o długości nie mniejszej niż 2,5 mm (najczęściej 4 mm); groty mogą być otwarte, zamknięte lub zamknięte zaczernione; przykłady kształtu grotów pokazano na rysunku 4.7a,

-    kreski ukośne rysowane pod kątem 45° o długości co najmniej 3,5 mm (rys. 4.7a).

Do oznaczania początku linii wymiarowej stosowane jest małe niezaczemione kółko o średnicy 3 mm (rys. 4.7b)

Wielkości znaków ograniczenia należy dopasowywać proporcjonalnie do wielkości arkusza, na którym umieszczony jest wymiarowany element tak, aby zapewniały najlepszą czytelność rysunku.

Norma zaleca stosowanie na jednym rysunku tylko jednego rodzaju znaku ograniczenia.

Jeżeli na wspólnej linii wymiarowej brak jest m's.js *> na g.otj', tnożri jr. taMąjyć kreskami lub kropkami, z wyjątkiem skrajnych (rys. 4.1 e)    ■' w ■