10306642S2688966866796H98839037704761803 n

I

Budnwi i wljk ivvir«:i błony kornftfkowct

W komórkach pierwotniaków, komórkach zwierzęcych (oraz w organizmach zwierzęcych istniej.} pewne mechanizmy zabezpieczające przed skutkami osmozy. Wodniczki tętniące pierwotniaków (protistów zwierzęcych) usuwają nadmiar wody. Zwierzęta mają układy wydalnicze, które m.in. kontroluią ilość wydalanej wody.

pytania_

i Określ rolę poszczególnych składników chemicznych w błonie komórkowej.

2. Wymień typy transportu prze/ błonę komórkową Które / tych typów wymagają nakładów energetycznych^r

i. Czym różni się osmoza od dyfuzji?

4 lak zachowuj.^-} się komórki roślinne i zwierzęce w roztworach u różnym stężeniu?

2.6.4. Transport wymagający nakładów energii Transport aktywny

Komórki pobierają również wiele substancji. < >'< >•. zema wbrew gradientowi stężeń (od stężenia mniejszego do większeg". W taki «ą>. ,>!■ m it.ni-,|>i>rMwane jony do wnętrza i na zewnątrz komórki Ich nierównomierny i*v.Mad je-t np K* >>»i.•« yny dla prawidłowego funkcjonowania komórek nerwowych i mięśniowy '•    j i «'* •>    .    " . '.a niecności specjalnych przenośników w Wonie or.L dt^.m. .    : ■ *4aci ATP - uniwersalnego

przenośnika energii). Cząst>^v / k \: i ..    w bania komórkowegp.

cząsteczki    „

Rys. 2.23. Mochanizm aktywnego lr.insjxtftu

transport aktywny wym.ig,i obecności przenośnik.!, który jest białkiem osadzonym w obu warstwach lipidowych błony. Przenośnik ten ma miejsce, które jest rozpoznawane i do którego nietrwale przyłącza się przenoszona cząsteczka lub |on. Przenośnik przemieszcza się w błonic wraz / cząsteczką bądź tez zmienia kształt, do czego jest wymagana energia (tym m.in transport aktywny różni się od dyfuzji wspomaganej) Na skutek ruchu lub zmiany kształtu białka substancja zostaje przeniesiona na druga stionę błony

Jednym z najlepiej poznanych mechanizmów aktywnego transportu jest działanie pompy sodowo-potasowej, występującej w błonach komórek zwierzęcych. Białko przenośnikowe, wykorzystując energię z ATK transportuje jony sodu na zewnątrz, a jony potasu do wnętrza komórki. Wymiana jonów nie jest równocenna, co |est jedną z przyczyn powstania różnicy w rozkładzie ładunków elektrycznych po obu stronach błony komórkowej. Stan taki, zwany polaryzacją błony, pozwala w niektórych komórkach na odbieranie bodźców i przekazywanie impulsów elektrycznych. Dzięki działaniu tej pompy komórki nerwowe i mięśniowe mogą prawidłowo funkcjonować.

39