Szereg przeciwstawny ma miejsce wówczas, gdy, ,em np Pnej mmi widniały zielone, ciche w&r:a i
admków przcciwslawiają się sobie. Jest lo szereg ścisły. doimy (jakie?) *— .'ie/one, uchę - związek szeregu
^:;kow (nadrzędnik) z szeregiem przyda wek (podrzędnik).
składnikach połączonych spójnikami LECZ, ALE, JEDNAK, a r!S
luźny, np. Tym ptakiem nie mógł być jastnąh lecz kunia. Nie odwtt. jutro, ale w niedzielę Proszę herbatę, nie kawę Szereg wynikowy ma miejsce wówczas, gdy treść jcdiw
s ll. Analiza wypowiedzenia pojedynczego. Analiza wypowiedzenia ^ynczego ma na celu przedstawienie opisu jego budowy gramatycznej. Prążków zachodzących między jego składnikami oraz wykrycie funkcji
składników wynika z treści innego, który jest w ten sposób uściślany
szereg ścisły ze spójnikami WIĘC. A WIĘC. rzadziej - luźny.np,'*' '^„i.ychiychskładników
ptakiem bytjastnąb. a wifc drapieżnik Odwiedzę aę wkrótce - w, „ * )ako przvk|ad w„mv wypowiedzenie przedstawione w !; 4 W celu Szereg wlączny ma miejsce wówczas, gdy ircsc drugiego skł^ aM|,zy zastosujemy następujące merody.
włącza się w zakres treści pierwszego, stanowiąc jego wyjaśnienie j^ ^ Slwlctdzamyi « ana|,70wane wypowiedzenie jest zdaniem szereg ścisły, najczęściej ze spójnikami CZYLI. TO JEST. TO ZNaq, dyncJ,ym z ,ednym ośrodkiem predykacji. gdyż orzeka o jednej rzadziej - luźny, np. To był jastrząb, czyli drapieżnik. Odwiedzę cię jutrę^ [^wki )vystqpił.
jest we wtorek. Odwiedzę cię jutro we wtorek.
§ 10. Związek szeregowy. Szereg tworzą składniki, które pozostają stosunku współrzędnym, pełnią identyczne funkcje składniowe. Tak wi^ analiza wypowiedzenia Na stole leży zeszyt, książka i długopis dowodzą każdy zc składników szeregu łącznego zeszyt, książka i długopis pd, funkcję podmiotu, pozostając w stosunku nadrzędno-podrzędny® orzeczeniem leży, z którym łączy się w związku zgody jako nadrzędnik:
2) Zapisujemy analizowane wypowiedzenie, jego składniki oddzielamy ^ siebie pionowymi kreskami i numerujemy je. pamiętając, ze modyfikatory, wskaźniki zespolenia oraz w skaźniki nawiązania mc są składnikami
(Podobno) nic; wystąpi^ wczorajy
r*l utalentowany.•’! miody*| (i) przystojny1] flk/or'] wielkiej*] jcenie*| Teatru Dramatycznego *]
W wypowiedzeniu występuje modyfikator podobno, wskaźnik zespolenia i i zwykle (1). utalentowany (2). miody [3J. przystojny |6|. wczoraj [7], na scenie [Sab), wielkiej [9], Teatru Jeden zc składników ma postać wyrażenia [Nid, jeden - zestawienia (Teatru Dramatycznego). pojedynczymi.
Oczywiście, suma składników, czyli szereg, pełni taką samą tunkcję. jal 3) Szukamy wykładnika predykacji (icst mm czas ujasąpaf) oraz składnika każdy zc składników tworzących ten szereg W podanym przykładzie funkcję nadraędncgo w stosunku do mego (jest nim rzecz aktor\ podmiotu pełni szereg, który łączy się w związku zgody z orzeczeniem 4) Wyodrębnione w punkcie 3. składniki wypisujemy, stawiając na zeszyt, książka (i) długopis <—leży. pierwszym miejscu nadrzędmk i ustalamy rodzaj związku zachodzącego
________ między mim:
oraz 10 składników | ||
zeszyt (co się z nim dzieje?) <- |
— (czy |
[4], aktor (5). wysk |
książka (co się z nią dzieje?) f- |
—My |
Dramatycznego | |
długopis (co się z nim dzieje?) *- |
—leży |
przyimkowego (nu pozostałe są wyrazi |
ty
Związek, którego jeden z członów (nadrzędnik albo podrzędnik) jest wyrażony szeregiem, nazywa się związkiem szeregowym
Nadrzędmkiem łub potJrzędnikicm związku szeregowego może być dowolna część wypowiedzenia, np. dziewczyna (jaka?) <— młoda, ładni
aktor ($) (co zrobił?) i— wystąpił (6)
5) Wyszukujemy moc ewentualne składniki określające nadrzędnik przedstaw innego wyżej związku:
(szereg przydawek), przeglądam (co?
czasopisma i gazety (szereg
dopełnień), odwiedzę cię (kiedy?) «— jutro lub pojutrze (szereg okoliczników czasu). Również każdy z członów takiego związku może być
otaor (5](jaki?)* aktor [>) (jaki?) « aktor lSl(jak\?V
iłfofotiowmy PI - związek zgody ■ młody (3) - związek zgody - przystojny [k\ - związek zgody