Pytania naprowadzające
1. Jakie gruczoły wydzielają ślinę?
2. Skład chemiczny śliny.
J. Jakie są optymalne warunki działania a.ylazy ślinowej?
*. Jakie związki ulegają hydrolizie pod wpływem a.ylazy ślinowej^
*' Występowanie a.ylazy ślinowej w ślinie różnych zwierząt.
Wprowadzenie teoretyczne
Silna jest bezbarwnym, lepkim i pienisty* płynem 0 pH wahającym ołP u
różnych zwierząt - granicach 6 do 8.1. wydzielana jest przez gruczoły ślinowe .
W skład śliny wchodzi 99\ wody i 1\ ciał stałych. Składniki organiczne
silny to: albuminy, globuliny, isucyna, należąca do gl lkoproteldś- oraz en-
zyo aoylaza i maltaza. Składniki nieorganiczne: KCl. H3CI. NaHCO,.
Ca(HCC3)2. NjMPO^ i KCNS.
W mcłych ilościach występują tc? w ślinie takie związki . jak cholesterol, socznik, kwas moczowy 1 fosfolipidy.
Na ilość wydzielanej śliny i zawartego w niej śluzu na wpływ rodzaj pokarmu. Oo zadać śliny należy: nawodnienie pokarmu, ułatwienie połykania kęsów dzięki otaczaniu Ich śluzen oraz trawłenio skrobi przy pomocy anylazy.
Pośród zwierząt domowych największą zawartość amylazy ślinowej wykazuje ślina świni, w ślinie przeżuwaczy, konia 1 psa. występuje amylaza w znikomych Ilościach, nie odgrywając roli w procesie trawienia. 8ardzo dużą zawartością amylazy charakteryzuje się ślina człowieka. Anyłoza naleZy do grupy hycrolaz glikozydowych. Działanie Jej polega na rozszczepianiu wiązać gl KOzydOwych wiolocukrów. Rozkłada ona skrobię Przez .myło-, erytro- 1 •chro-dekstryny do maltozy. Amylaza działa tylko w środowisku obojętny* w obecności jonów chloru. Przechodząc t poknmnr. <m znlą.ik... ii... 1 ■■-•j noś.' z -O-.-..tom /utknięciu lę / Jego kwaśną treścią.
My a tępujący w ślinie - bardzo małych ilościach enzym *aU.»Z3 rozkłada maltozę na cuktor gronowy.
Sprzęt
Komplet probówek. 1 zlewka na 600 ml i 1 na 100 ml. PlP«lV 1 ri1 1 -* ml. l lejek, płytka porcelanowa z zagłębieniami, bagietka, termometr, sączek.
Sposób wykonania ćwiczenia
Otrzymjwanir śliny, celem zebrania większej ilości śliny należy przepłukać ..sta letnią wodą destylowaną i po chwili wypluwać Ją ze * sną . zyśtcj / lewk •• •
I. stopniowy rozkład skrobi przez ąoylazę ślinową.
J a. * zagłębieniach płytki porcelanowej umieść po kropli J w KJ.
b. Oo probówki nalej 5 ml 1H roztworu skrobi zlerniaczansj i l *1 nutoczonej śliny. WymieszaJ i wstaw próbę co łaźni wodnej w tc--.p. 50°C.
c. Pobieraj pipetą w odstępach iS-sekundowych kroplę oieszaołny trawiennej i dodawaj ją do J w <J. Pobieraj próbki oprawnie, ponle-az proces hydrolizy przebiega barozo szybko. Obserwuj zmieniające się zabarwienie kropli. Pierwsze krople barwią się plynen Lugola na cteononiebiesko (nlc-Zhydrol i zow:..-: skrobia), dalsze na nlcbicskoflołkowo (a«ylodckstryny). cze.-wonorózowoJ^jrytrodekstryny). Ostatnie pozostają bezbarwne - są to achro dekstryny.[Analogiczne ćwiczenie wykonaj dodając da mieszaniny okrobl 1 śl^ny dodatkowo 2 »1 9\ N«C1, Różnice w długości okresu barwnego reakcji dają marę aktywującego wpływu S'aCl na działalność amylazy.
d. Na pozostałej mieszaninie trawiennej wykonaj próbę fchlmga. 2*le-szaj w probówce równe objętości roztworu fehlsngn I z roztworen fehlmga Ił i zagrzej ;.c do wrzenia. Połącz mieszaninę tych roztworów z 2 ol oieszanl-ny trawiennej. Ogrzej ponownie do wrzenia.
* przypadku obecności cukru redukującego wytrąca się żółtoczcrwony. osad Cu.,0 w myśl reakcji:
2 Cu(0H)?
w obecności cukru redukująceg
2H?0
7 °2 '
2. Wykrywanie białek zawartych w ślinie.'
w Simie znajduje się około 0.z». nucyny, która jest glikoprotcidem : występuje to w postaci sali ootasouych. Hucyny nadają Silnio śluzowaty charakter . przez co ułatwiają formowanie kęsów i przesuwanie ich przez prze
łyk.
C O.J wytrącenie nucyny. Oo 2ol śliny dodaj 1-2 kropel O.ln roztworu kwasu octowego CUjCOOH. Wytrąca Się kłac/kowaty osad nucyny.
0 jb Reakcja biur. towj Piotrowskiego. Clo 1 nl Śliny dodaj 1 ml 10\ SaCK
1 k:lk,. krop-J O.a’. siarczanu ><icdzi (nadmiar CoS04 utrudnia prawidłowy
M pi /yp.iilk.i wy-, tępiiwniu.. r.i.iłk.i powstaję . /er wi.no/i ..lki>-
mi' / ift.if*wicna«i.
R-.-akr.ję tilurc Iową dają związki zawierające 2 grupy CO. NH?. CSNHj lub C(h’H)NH2, a Więc białko, prptydy. Oluret i oksaojdy. Nie daj} tej reakcji dwupcotydy 1 aninokwasy.
J .Ąc. Reakcja Hi Ilona. Oo 1 ml śliny dodaj J krople odczynnika Miliona, wytrąca się biał> osad. Po ogrzaniu roztwór wraz z osaden pizyjeujc kolor ce-glastoczcrwony. Odczyn jest dodatni, gdy w białku znajduje się tyrozyna, za-wiciająea grupę fenolową.
•J d. Reakcja ksantoprotelnowa. Oo 2 M śliny dodaj t ol stężonego NHOj i ogrzej. Roztwór wraz z os3dco barwi się na żółto. Jeżeli do ostudzonego roztworu dodamy stężonego amoniaku lub HaOH pojawia się zabarwienie pomą-
j artczouc.