109

Po oddzieleniu od osadu na sączku z dnem porowatym, przesącz miareczkuje się 0,1M roztworem kwasu chlorowodorowego wobec czerwieni metylowej lub wskaźnika mieszanego (czerwień metylowa + zieleń bromokrezolowa).

Zawartość wolnego CaO, wyrażoną w procentach Wagowych, można obliczyć z równania

„    0,2804V

X=-- (3.6)

m

gdzie:

X - zawartość procentowa CaO_w w badanym materiale, % masy;

V - objętość 0,IM roztworu HC1 użytego do miareczkowania, cm³;

m - masa próbki, g.

Metoda etyloacetylooctanowa

W metodzie tej, nazywanej często metodą Frankego, ługowanie CaO prowadzone jest za pomocą mieszaniny składającej się z 3 części objętościowych estru etylowego kwasu acetylooctanowego i 20 części objętościowych alkoholu izobutylowego. Utworzenie wymienionego estru można przedstawić następująco

o

II

H₃C—c-CH₂—+ HO—C₂H₅ --

^OH

O'

II

H₃C—C-

-ch₂—c'    +

'O — C,H,

H,0

W cząsteczce estru brak jest atomów wodoru związanych z atomami tlenu, które mogłyby zostać podstawione jonami Ca²⁺. Reakcja ta jednak zachodzi, gdyż ester przekształca się w wyniku przemieszczenia się wodoru z grupy -CH₂- do tlenu grupy karbonylowej -C=0. Takie przekształcenie prowadzi do utworzenia aktywnej grupy hydroksylowej, o    OH

n

H₃C C CH₂— C'

H.C —C =CH —C

Utworzona w opisany sposób forma enolowa posiada charakter słabego kwasu i reaguje z CaO_w, zgodnie z przedstawionym równaniem

H₃C C^:

h₃c—c =ch—

I    ^o-

OH

+ CaO

OH

H₃C c =ch—c''

HjC—C =CH—C^°

J,    '^v‘ O—c₂h₃

°\

₇^Ca    + HjO

=CH—*

O CjH,

109