118 J. FALKOWSKI [230]
do kultury ceramiki grzebieniowej są oddzielone od obszarów, na których ona występuje przez rozlegle przestrzenie, pod tym względem zupełnie niezbadane l. Nie jest więc wykluczone, że nawiązania takie istnieją poprzez cały kontynent azyatycki.
Epoka następna, bronzu, posiada niewątpliwie również nawiązania azyatyckie; zwłaszcza półn.-wschodnie kultury europejskie pozostają w jakimś związku z podobnemi kulturami w Chinach i Turkestanie. Ważny ten problem nie jest jednak dotychczas ostatecznie rozwiązany 2. Do kultur tych zaliczają się kultury jak minu-sińska, ananino, której główna siedziba znajdowała się nad rzeką Kama przy ujściu do Wołgi, a pojedyncze jej znaleziska w północnej Skandynawiis. Z kulturami oddziaływującemi na północno-wschodnią Europę, łączą się migracye rozmaitych ludów. Migracyą taką, łączącą się n. p. z kulturą ananino, byliby Finnowie. Następnie trzeba wziąć pod uwagę Irańczyków, ze względu na łączenie pochodzenia słowa socha z językiem staroirańskim. Chociaż zasiąg Irańczyków był bardziej południowy, nie ulega wątpliwości, że pozostawali oni w pewnej łączności z plemionami fińskiemi4. Tallgren przypisuje n. p. Irańczykom6 (Scytom) bardzo wysoką kulturę, zaś między innemi uważa ich za twórców kanałów nawadniających 6.
Poza tem istniała łączność Irańczyków z kulturą minusińską na Sybirze, jak tego dowoJzą pewne łączności w wyrobach bronzowych, specyalnie w sztyletach i mieczach7.
Wprawdzie ludność tych kultur była przeważnie ludnością o trybie życia myśliwsko-koczowniczym i częściowo pasterskim, a szła ona albo północą lasami, albo też stepami, nie jest jednak
1 Tallgren, Sibirien, w Eberta Reallex. d. Yorgesch. XII. 6r>.
* Tallgren, Eurasische Bronzezeit, Ibid. III. 151. Kierunki wpływów wschodnich, które działały na półn.-wschód. Europę w 11 i I w. przed Glir. ilustruje doskonale mapka opublikowana ostatnio przez Tegoż, Zur Chronologie der osteurop&ischen Bronzezeit, Mitt. d. anthrop. Gesellsch. in Wien LXI.
s Tallgren, Sibirien, w Eberta Reallex. d. Vorgesch. XII. 70; Tenże, L’epoque dite dtAnanino, por. mapę zasięgu kultury ananino.
* Czekanowski, Wstęp do historyi Słowian 59; Re che, Indogerma-nen, w Eberta Reallex. d. Yorgesch. VI. 60; Tallgren, Finno-Ugrier, Ar-chaeologie, Ibid. III. 354; Wiklund, Finno-Ugrier, Sprache u. Anthrop. Ibi d. III, 369.
* Re che, Indogermanen Ibid. VI. 60; Czekanowski, Wstęp do histor. Słowian 66.
6 Tallgren, Sibirien, w Eberta Reallex. d. Vorgesch. XII. 71.
7 Ginter, Das Scliwert d. Skythen u. Sarmaten, 79.