WA30850 II109 NARZEDZIA ROLNICZE049 I djvu

46 J. FALKOWSKI [158]

(ryc. 25 b). Radło to występuje na tle lazurowo niebieskieni obok innych przedstawień symboli boskicti. Radło trzecie (ryc. 25 c) pochodzi z czarnego kamienia Asarhaddona z lat 680—669 przed Ghr. ¹ Te trzy radia, służące równocześnie do siania, nie różnią się prawie od siebie budową, za wyjątkiem radia (ryc. 25 b) pochodzącego z fryzu w pałacu Sargona II. którego kształt jest przestylizowany, co jednak nie zatraca zasadniczych cech jego budowy. Radła te należą do assyryjskich przedstawień narzędzi rolniczych.

W Egipcie, z pierwszemi przedstawieniami narzędzi rolniczych, spotykamy się w okresie starego państwa (3938 - 2720 przed Chr.).

Ryc. 26.

Radło staroegipskie, ciągnięte przez niewolników (wedle Lenormanta).

Najstarsze oryginalne narzędzia znane nam są dopiero z okresu nowego państwa (1700 przed Chr.)². W okresie tym zaczęto do narzędzi rolniczych stosować okucia metalowe, przedtem zaś lemiesz prawdopodobnie był kamienny ³.

Ryc. 26 przedstawia jedno z najstarszych znanych nam przedstawień radia egipskiego ciągniętego przez niewolników a pochodzącego z samych początków starego państwa egipskiego ⁴ (około 3900 przed Ghr.).

Ryc. następna (27 a—e) przedstawia radła pochodzące z rozmaitych okresów państwa egipskiego: a) radio z okresu starego państwa⁵ (3938—2720), b) i c) radia z okresu średniego państwa

¹ Frank, Das Symbol d. Góttin Gestinna 167; Meisner, Babylonien II. 452.

^s Rankę, Pflug, Agypten w Eberta Reallex. d. Yorgesch. X. 119,

*    Lóhr, Ackerbau; Agypten Ibid. I. 14.

⁴ Schmidt i Koppers, Vólker 102. 105.

*    Ibid. 102.

http://rcin.org.pl